Sopron – węgierska Mała Praga – miasto jeszcze nieodkryte przez polskich turystów
Sopron leży tuż przy austriackiej granicy. Z Polski nie jest daleko, ale w porównaniu z innymi węgierskimi miastami Sopron nie cieszy się dużą popularnością wśród polskich turystów. To trochę dziwne, ponieważ to niewielkie miasto skrywa wiele wspaniałych zabytków. Dodatkowo Sopron przez wieki miał szczęście i można powiedzieć, że większość cennych zabytków przetrwała do naszych czasów bez potrzeby odbudowy i rekonstrukcji. To miasto prawie w stu procentach zachowało swoją oryginalną architekturę.
Spis treści
- Miasto pełne zabytków
- Gdzie zaparkować w Sopronie
- Barokowa zabudowa starówki w Sopronie
- Wieża Pożarowa
- Dom Rodziny Storno
- Pomnik Trójcy Świętej
- Kozi Kościół
- Mury obronne
- Kolegiata św. Jerzego
- Synagoga a w zasadzie miejsce, gdzie się znajdowała
- Kościół Urszulanek
- Kościół Dominikanów
- Kolejka turystyczna
- TOP 20 atrakcji na Węgrzech (nasz obszerny przewodnik)
Miasto pełne zabytków
Sopron to niepozorne miasteczko, gdzie prawie każdy budynek jest zabytkiem, albo znajduje się w nim muzeum. Liczne tabliczki na budynkach informują nas o historii. Nie ma szans, by poznać miasto w jeden dzień. Miasto znane z handlu i sztuki. Nazywane nawet Małą Pragą. Sopron zaskakuje. Jest drugim po Budapeszcie z liczbą zabytków, spowodowane jest to tym, że nigdy nie był zajęty przez Turków. Jest położone blisko granicy z Austrią, na północ od Alp Węgierskich i południe od Jeziora Nezyderskiego. Blisko trzech stolic Wiednia, Budapesztu i Bratysławy. Miasto, którego historia sięga czasów prehistorycznych. Prawdopodobnie była tu już osada w epoce wczesnego żelaza. Najpierw ją przejęli Celtowie, a później Rzymianie. Była to rzymska warownia Scrabantia, która została w XI wieku odbudowana przez krzyżowców. Przez to niepozorne miasto prowadził szlak handlowy z Italii aż nad Bałtyk. Archeolodzy odkryli na wzgórzach pozostałości willi rzymskich. Król Czech zajął Sopron w XIII wieku. Nie ufał on mieszkańcom i by byli mu wierni wziął zakładników, jednak nic to nie pomogło. Gdy do miasta przybył król Węgier, mieszkańcy otwarli przed nim bramy. Władysław IV wynagrodził to wiernym poddanym. Zostali zwolnieni z danin oraz mogli pobierać podatek za handel na jeziorze. Kolejni władcy utrzymywali te przywileje. Sopron w średniowieczu zaliczał się do siedmiu najważniejszych wolnych miast królewskich na Węgrzech. Miasto koronacyjne, miasto graniczne, które z powodu położenia geograficznego zawsze odgrywało bardzo ważną rolę w przekazywaniu kultury w dziejach historycznych. XV/XVI wiek to rozkwit miasta. Mieszkańcy robili wielkie interesy pomiędzy Wschodem a Zachodem. w XVII wieku odbywały się tu sesje parlamentarne, koronacje królowych i jedna koronacja króla. Pod koniec XVIII wieku otwarto tu drugi teatr na Węgrzech. Kiedy Austro- Węgry upadły Sopron na mocy Traktatu w Trianon, trafił do Republiki Niemieckiej Austrii. Nikt nie przewidział, że niemieckojęzyczni mieszkańcy bardziej uważali się za Węgrów. Zaczęli mocno protestować i stworzyli własne państwo, Austrii to się nie spodobało. Postanowiono przeprowadzić plebiscyt, wynik był zaskakujący dla Austriaków. Ponad 70% obywateli opowiedziało się za pozostaniem na terenach Węgier. Od tego czasu miasto zyskało nowe miano- najbardziej lojalne miasto Węgier- Civitas Fidelissima. Sopron zaskakuje piękną architekturą, która łączy gotyk z barokiem. Nie wszystko jest odremontowane, ale prace cały czas trwają. Słynie również z czerwonych win takich jak cabernet sauvignon, merlot, pinot noir. Można ich skosztować w licznych winiarniach.
Gdzie zaparkować w Sopronie
W centrum miasta obowiązuje płatna strefa parkingowa. W zasadzie wszystkie najważniejsze zabytki znajdują się w ścisłym historycznym centrum miasta, więc auto podczas zwiedzania nie będzie nam potrzebne. Możemy je zostawić na parkingu. Mamy trzy opcje:
- Parkujemy w strefie płatnego parkowania i opłacamy postój w parkomacie. Minus to nie wiemy, ile czasu potrzebujemy na zwiedzanie.
- Korzystamy z wielopoziomowego i całodobowego parkingu w centrum Sopronu. Godzina postoju kosztuje 400 HUF (około 4 zł). Płacimy przy wyjeździe. Dodatkowo w obiekcie są toalety.
- Darmowy parking w niedużej odległości od starówki. W sezonie turystycznym mogą być problemy ze znalezieniem wolnego miejsca.
- Szukanie wolnego miejsca tuż za strefą płatnego parkowania. My bez problemu je znaleźliśmy i do centrum miasta czekał nas 10-minutowy spacer. Dla ułatwienia podajemy namiary na nasze miejsce. W okolicy było wiele wolnych miejsc.
Barokowa zabudowa starówki w Sopronie
Sopron jest znany ze swojej barokowej starówki, która przetrwała od XIII wieku. Głównym miejscem jest Fő tér (Plac Główny). Na placu znajduje się ratusz, wieża strażacka, a także wiele innych historycznych budynków. Każdy budynek jest zabytkiem. Chodząc po starym mieście, możemy podziwiać architekturę z kilku epok. Są tu zabytki sięgające Imperium rzymskiego, średniowiecza, renesansu i baroku. Świadczą o dużej zamożności mieszkańców.
Starówka ma kształt podkowy otoczonej murami. Nasz spacer zaczynamy od Wieży Ogniowej. To 60-metrowa budowla wzniesiona w XIII wieku. Powstała na ruinach rzymskiej wieży. Trzon jest renesansowy, a hełm barokowy, na którym jest dwugłowy orzeł cesarski, dodany w 1681 roku. Zainstalowano tu również zegar, który zastąpił odtrąbywane tutaj kwadranse. Z tarasu widokowego w loggie roztacza się piękna panorama, można zobaczyć starówkę, okolicę, a nawet przedgórza Alp.
Wieża Pożarowa
W Wieży Pożarowej znajduje się Múzeumnegyed – muzeum historii miasta. Składa się z kilku obiektów: wieży i kamienic. Można kupić bilet łączony lub na jedną atrakcję. Z wieży rozpościera się cudowny widok na okolicę- prawie taki sam jak z Wieży Ogniowej. Na parterze znajduje się ekspozycja przedstawiająca rzymskie artefakty.
Wieża jest czynna od wtorku do niedzieli od 10:00 do 18:00 w sezonie wakacyjnym do 20:00. Są różne wersje biletów. Można to sprawdzić na oficjalnej stronie muzeum i wybrać odpowiedni dla siebie.
Dom Rodziny Storno
Jest to kamienica, uważana za jedną z piękniejszych, która zawdzięcza nazwę kominiarzowi. Barokowy narożny dom podobny raczej do pałacu. Ferenc Storno był włoskim lub szwajcarskim (źródła nie są zgodne) kominiarzem. Przybył on do miasta w 1845 roku, lecz szybko dorobił się majątku. Ożenił się z wdową po swoim pracodawcy. Chodząc po strychach, znajdował wiele interesujących przedmiotów. Zaczął kolekcjonować meble, przedmioty, obrazy, stroje. Jego potomkowie kontynuowali dzieło. Mieszkali w tym domu aż do roku 1984.
Pomnik Trójcy Świętej
Na środku placu stoi pomnik Trójcy Świętej z 1701 roku. Podobno jeden z piękniejszych na Węgrzech. Została wzniesiona na pamiątkę ocalenia z epidemii dżumy, która panowała w latach 1695-1701.
Kozi Kościół
Kościół benedyktynów zwany również Kozim. Powstał również w XIII wieku. Pewnie też zastanawiacie się, skąd zyskał przydomek kozi. My też byliśmy zaintrygowani. Odpowiedź na to pytanie jest prosta- budowniczy H. Geisel miał w herbie kózkę i w kilku miejscach zostawił swój emblemat. Wnętrze kościoła to połączenie gotyku z barokiem. Kościół w ciągu dnia jest otwarty i można go zwiedzać. Nie ma biletów wstępu. Wnętrze zachwyca, ale zauważyliśmy coś dziwnego. Po Sopronie spacerowaliśmy w upalny letni dzień. Liczyliśmy na chwile miłego chłodu we wnętrzu kościoła, ale niestety we wnętrzu też panowała nieznośna wysoka temperatura.
Mury obronne
W kierunku wschodnim od Wieży Pożarowej możemy oglądać fragmenty murów miejskich, zamku i nowożytnych umocnień. Najdziwniejsze jest to, że w czasie bombardowania w 1945 roku zniszczyły wiele kamienic, ale coś za coś. Odsłoniły średniowieczne mury, które były wciągnięte w szeregi domów. Odsłoniły nawet przyziemia z czasów rzymskich.
Kolegiata św. Jerzego
Kościół został ufundowany przez Jánosa Schmuckenpfenniga, jako pokuta za dokonane wcześniej morderstwo. Budowę rozpoczęto w 1393, wzniesiono go w ciągu pięciu lat. W XVI wieku przejęty przez protestantów, którzy w 1633 zakupili do niego organy. Zostały one wykonane przez Johannesa Woeckerla z Pasawy i są to ósme najstarsze zachowane organy na świecie. W 1674 wrócił w ręce katolików, został przekazany jezuitom. Przebudowany w stylu barokowym, poświęcony w 1694. W 1705 został zniszczony podczas oblężenia. W 1714 odbudowano fasadę, a w 1720 wzniesiono wieżę. Po kasacie klasztoru w 1773 został przekazany kapitule kolegiackiej św. Jerzego i został jej siedzibą. W 1869 zawaliła się wieża kościelna, nową wzniesiono w 1882 według projektu Ferdinanda Spacha w stylu neorenesansowym. Ołtarz główny wykonał w 1713 Mihály Esterházy. Znajduje się w nim obraz z 1761 przedstawiający świętego Jerzego autorstwa Marcina Altomontego. Po bokach figurują rzeźby św. Ignacego Loyoli i Franciszka Ksawerego. Rokokowe tabernakulum wykonano w 1765. Po obu stronach prezbiterium znajdują się stalle z 1780. Ambona pochodzi z 1693, przebudowana w 1765. Zdobią ją figury Chrystusa i ewangelistów. Do korpusu nawowego dostawionych jest osiem kaplic, po cztery z każdej strony. Nad każdą z kaplic znajduje się empora, jej balustradę zdobią herby fundatorów kaplicy.
Synagoga a w zasadzie miejsce, gdzie się znajdowała
W mieście mieszkali od XIV wieku Żydzi, pojawienie się ich w mieście zapewne miało związek z przychylnym nastawieniem do tej mniejszości króla. Byli oni kilkakrotnie wypędzani z miasta. Pierwszy raz w 1526 roku, kiedy zostali posądzeni o współpracę z Turkami. Rodziny tu mieszkające nie należały do bogatych. Jedynym znanym żydem był Izrael. Został sławny, kiedy w XIV wieku przeprowadził się do Wiednia i został bankierem księcia Habsburga. Soprońscy Żydzi wybudowali murowaną synagogę, później zwaną Starą na początku XIV wieku. Wraz z nią powstała także żeńska bożnica. Budynek stał w głębi działki, jak w każdym średniowiecznym mieście, ponieważ wtedy władze zadecydowały, że nie wolno budować synagogi na skraju ulicy. Po wypędzeniu Żydów synagoga i sąsiednie zabudowania przejęli chrześcijanie, przekształcając je na pomieszczenia mieszkalne i gospodarcze. Budynek Starej Synagogi znajduje się na ulicy Új 22. Dopiero pod koniec ubiegłego wieku został odkryty przez badaczy. Za elewacjami, które przypominały zwykłe barokowe zabudowania. Po przeprowadzeniu badań i prac renowacyjnych okazało się, że średniowieczna synagoga zachowała obwód murów praktycznie o pełnej wysokości, odnaleziono dwa wąskie, półkoliste okna po stronie wschodniej oraz zachowane okrągłe okno pośrodku u góry. Kolejne odkryto po stronie południowej, północnej i zachodniej, przy czym niektóre z nich były prawie nienaruszone, podczas gdy inne można było zidentyfikować na podstawie mniejszych części. Zostały również znalezione wczesnogotyckie sklepienia, portal wiodący do głównej sali, wnęka Aron ha-kodesz, sześciokątna podstawa bimy. Wszystkie średniowieczne detale zostały poddane starannej renowacji. Rozebrano większość barokowych i późniejszych nawarstwień i obecną synagogę udostępniono dla zwiedzających.
W miejscu zwanym Paprét stoi pomnik upamiętniający mieszkańców Sopronu pochodzenia żydowskiego, którzy zostali wywiezieni do Auschwitz jednym z ostatnich pociągów ( 8 lipca 1944 r.). Z wywiezionych 1857 osób ocalało 325. Znajduje się tu również cmentarz żydowski, którym opiekuje się teraz miasto.
Kościół Urszulanek
Klasztor Zakonu św. Urszuli w Sopronie został założony w 1746 roku przez Márię Niggl z Wiednia. Mniszki przybyły do monasteru w Sopronie z Győr i wkrótce po ich przyjeździe rozpoczęła się edukacja młodych dziewcząt. Wtedy to wybudowano pierwszy kościół klasztorny ku czci Świętego Krzyża. W 1773 roku kościół odwiedziła królowa Maria Teresa, gdzie również uczestniczyła we mszy. W miejsce kościoła z drewnianą gontową wieżą, która okazała się zbyt mała i uległa zniszczeniu, według planów Nándora Handlera zbudowano dzisiejszy neogotycki kościół klasztorny.
Fasada kościoła, zbudowanego w zamkniętym ciągu ulic, posiada pośrodku posąg Niepokalanego Poczęcia, a w niszy rzeźbiarskiej dwóch narożnych filarów fasady znajdują się posągi św. Urszuli i św. Anieli Merici. W neogotyckiej wieży kościoła znajdują się trzy dzwony, wszystkie trzy są dziełem słynnej odlewni dzwonów Seltenhofer z 1863 roku. Większość zabudowy wnętrz – ostrołukowe drzwi i okna, żebra zaczynające się od kolumn z cienkimi, kolorowymi głowicami – przypominają epokę gotyku. Jednak ołtarz główny, ołtarze boczne i ambona są w stylu romantycznym, można tu również zobaczyć piękne barokowe rzeźby wykonane około 1740 roku. Oglądając kościół z zewnątrz, przygotowaliśmy się monumentalne wnętrze i znowu spotkało nas duże zdziwienie. Wnętrze kościoła wydaje się bardzo małe.
Kościół Dominikanów
Na naszej drodze znalazł się jeszcze jeden zabytek sakralny. To Kościół św. Judy z XVIII wieku, ale mieszkańcy wolą na niego mówić Kościół Dominikański. Wnętrze świątyni jest pięknie odnowione. To jedyny w Sopronie kościół z dwoma wieżami.
Kolejka turystyczna
Jeśli kogoś męczy długi spacer, to można zwiedzanie starówki i ważniejszych miejsc w mieście odbyć z pokładu kolejki turystycznej. Dobra wiadomość jest objazd z lektorem w języku angielskim lub niemieckim. Polaków do Sopronu przyjeżdża zbyt mało, więc na jeżyk ojczysty na razie nie możemy liczyć. To też świetna atrakcja dla rodzin z dziećmi.
Ciekawostką wspólczesnego Sopronu jest to że działa tutaj aż trzysta klinik dentystycznych. Domyślacie się dlaczego?
TOP 20 atrakcji na Węgrzech (nasz obszerny przewodnik)
Węgry to jeden z ulubionych kierunków wśród polskich turystów i zarówno na dłuższe urlopowe wyjazdy jak i na szybkie weekendowe wypady. Nie ma się co dziwić, Węgry mają wiele do zaoferowania: zabytki, baseny termalne, dobrą kuchnią i wino, a przede wszystkim wspaniałą pogodę. Na brak słońca raczej nikt nie powinien narzekać. Letnie upały również nie należą do zbytnio uciążliwych. Dlatego przygotowaliśmy listę aż 19 najciekawszych atrakcji na Węgrzech. Wśród tych oczywistych polecamy jeszcze kilka mniej znanych miejsc.
