Muzeum Obozów Jenieckich w Żaganiu i opowieść o Wielkiej Ucieczce

Muzeum Obozów Jenieckich w Żaganiu powstało w roku 1971 i początkowo nazywało się Muzeum Martyrologii Alianckich Jeńców Wojennych w Żaganiu i znajduje się na terenie działającego podczas II wojny światowej obozu jenieckiego dla lotników sił alianckich –  Stalag III. Z tym obozem związana się niesamowita historia Wielkiej Ucieczki, która została pokazana w filmie hollywoodzkim o tym samym tytule. Główną rolę zagrał Steve McQueen.

Spis treści

• Dokładna lokalizacja muzeum i tunelu 
• Stalag Luft III
• Godziny otwarcia muzeum i ceny biletów
• Budowa trzech tuneli
• Wielka ucieczka
• Inne ciekawe miejsca w okolicy opisane przez nas
• Internetowy przewodnik po Polsce

Dokładna lokalizacja muzeum i tunelu Harry

Muzeum Obozów Jenieckich znajduje się przy ulicy Lotników Alianckich 45 w Żaganiu. Położone jest kilka kilometrów od centrum miasta blisko drogi wojewódzkiej nr 296. Podajemy pinezkę z mapy Google z dokładną lokalizacją muzeum. Tuż obok znajduje się darmowy parking. Natomiast Tunel Harry związany z Wielką Ucieczką znajduje się lesie w odległości prawie 2 km od muzeum. Tu dokładne współrzędne geograficzne – 51.600301, 15.308692

Stalag Luft III

Obóz jeniecki powstał w roku 1942 na terenie Rzeszy. Zlokalizowano go w słabo zaludnionym terenie w okolicy Żagania z myślą o zniechęceniu więźniów do ucieczki. Do neutralnej Szwajcarii stąd było aż 600 km. Do obozu trafiali przeważnie więźniowie, którzy już próbowali uciekać z innych obozów. Zastosowano podwójne ogrodzenie i zainstalowano mikrofony mające wychwycić podziemne hałasy w przypadku budowy tunelu. Trafiali tu głównie Brytyjczycy, ale potem pojawiali się również obywatele USA, Australii, Nowej Zelandii, Kanady i różnych krajów europejskich. Na przełomie lat 1944–1945 w Stalagu Luft 3 przetrzymywano ok. 10 tysięcy jeńców, w tym ok. 100 Polaków.

Godziny otwarcia muzeum i ceny biletów

Muzeum Obozów Jenieckich w Żaganiu, ul Lotników Alianckich 45. Godziny otwarcia: od wtorku do piątku w godzinach 10.00-16.00, w sobotę i niedzielę w godzinach 10.00-17.00. W okresie od 1 listopada do 1 marca muzeum w weekendy działa w godzinach 10.00-16.00. Ceny biletów: 15 zł bilet normalny, 10 zł bilet ulgowy. Dzieci do lat 7 wchodzą za darmo.

Budowa trzech tuneli

Pamiętacie amerykański film „Wielka ucieczka” ze Steve’em McQueen? To się wydarzyło naprawdę. Więźniowie z niemieckiego obozu jenieckiego dla lotników Stalag Luft III w Żaganiu przez ponad rok kopali tunel. Nazwali go Harry. Wejście znajdowało się w baraku 104 pod żelaznym piecem. Tunel miał długość 111 metrów i znajdował się na głębokości 10 metrów. Korzystano z pompy powietrza. Pod ziemią znajdowały się szersze miejsca – mijanki, które nazwano jak stacje metra w Londynie (Picadilly, Cirrus i Leicester Square). Więźniowie pracowali jednocześnie nad budową trzech tuneli. W razie wpadki liczyli, że inne tunele nie zostaną odkryte.

W tunelu założono oświetlenie elektryczne. Do budowy wykorzystano deski z 45 łóżek piętrowych. Piasek wywożono na specjalnie zbudowanych wagonikach. Pingwiny to specjalna ekipa więźniów, którzy zajmowali się tylko roznoszeniem piasku z wykopu po obozie. Nie było to łatwe, ponieważ było tego około 130 ton. Dzisiaj tunel nie istnieje, ale na powierzchni zaznaczono jego przebieg. Jest też głaz z tablicą upamiętniającą wielką ucieczkę.

Wielka ucieczka

W nocy z 24 na 25 marca 1944 roku uciekinierzy zebrali się w baraku, w którym znajdowało się wejście do tunelu. Okazało się wtedy, że tunel jest za krótki i kończy się przed linią lasu. Ponadto ogłoszony alarm lotniczy nie był na rękę uciekinierom planującym ucieczkę pociągiem. Pomimo to z tunelu zdążyło wydostać się 76 jeńców, zanim wartownicy zauważyli uciekinierów. Ucieczka w pełni powiodła się tylko trzem lotnikom (dwóm Norwegom i Holendrowi). Reszta uciekinierów została prędzej czy później schwytana. Na specjalny rozkaz Hitlera wszyscy uciekinierzy mieli zostać rozstrzelani, lecz po interwencji Göringa ostatecznie zdecydowano się rozstrzelać pięćdziesięciu lotników.

Inne ciekawe miejsca w okolicy opisane przez nas

• DAG Krzystkowice – bezpieczeństwo podczas zwiedzania na pierwszym miejscu
• Lapidarium w Kożuchowie – zwiedzanie i historia
• Na wojennej ścieżce w województwie lubuskim

Internetowy przewodnik po Polsce

Zapraszamy do naszego Interaktywnego przewodnika po Polsce. Mapa ułatwi nawigację po naszych artykułach. Każde zaznaczone na mapie miejsce posiada aktywny link, który przeniesie was do obszernego artykułu. Fotki, historia, zabytki, legendy, godziny otwarcia muzeów, ceny biletów i wiele przydatnych wskazówek. Z mapą planowanie podróży po Polsce staje się proste. To prawie 200 opisanych dokładnie miejsc. W przypadku niektórych miast znajdziecie obszerny przewodnik. I oczywiście mnóstwo fotek, które uwielbiamy robić. Zapraszamy do podróży z nami. Mapa pozostanie zawsze jako pierwsza publikacja na naszej stronie. Będzie zawsze pod ręką. Zaglądajcie tu, ponieważ będziemy cały czas nasz przewodnik rozwijać i uaktualniać.