Bory Tucholskie – co warto zobaczyć – najciekawsze atrakcje

 

Bory Tucholskie przyciągają głównie turystów zainteresowanych spływami kajakowymi po Brdzie, ale tym artykułem chcemy pokazać, że w tej okolicy jest  również mnóstwo innych atrakcji, dla których warto odwiedzić ten region.

Spis treści (aktualizacja marzec 2025)

• Bory Tucholskie – krótka charakterystyka
• Skrzyżowanie rzek
• Kasztelan na grodzie – Gród Raciąż
• Głębinowa kopalnia węgla brunatnego  w Pile koło Gostycyna
• Pszczela terapia
• Inne ciekawa miejsca w okolicy opisane przez nas
• Internetowy przewodnik po Polsce

Bory Tucholskie – krótka charakterystyka

Bory Tucholskie (kaszub. Tëchòlsczé Bòrë, niem. Tucheler Heide) to jeden z największych kompleksów borów sosnowych w Polsce. To ponad 3 tys. km² piasków sandrowych porośniętych lasem w dorzeczu Brdy i Wdy. Pod względem geograficznym mówimy o południowej części Pojezierza Kaszubskiego. Występują tu liczne pagórki morenowe, wydmy, wytopiska i doliny rzeczne. Rzeźba terenu jest bardzo zróżnicowana – jestesmy przecież na terenie ostatniego zlodowacenia. Ciekawie również wygląda sytuacja etnograficzna, spotkamy tu  rdzenną ludność Borowiaków Tucholskich, a także Kaszubów, Kociewiaków oraz Krajniaków. Bory Tucholskie objęte są ochroną przyrody w różnych formach, ale najważniejszy na pewno jest Park Narodowy Bory Tucholskie.

Skrzyżowanie rzek

Do Fojutowa mieliśmy najbliżej. Dotarliśmy tam pieszo, pokonując bardzo przyjemną drogę przez lasy. Tutaj trzeba zobaczyć nietypowy akwedukt wybudowany przez Niemców, a przeznaczony do nawadniania pobliskich pól i łąk. Było to nie lada wyzwanie, wody rzeki Brdy trzeba było spiętrzyć i podnieść o 12 metrów, do tego wybudować 20-kilometrowy kanał. W Fojtowie krzyżują się dwa cieki wodne: Wielki Kanał Brdy i Czerska Struga. Dzieli je jednak jedenaście metrów wysokości. Akwedukt wzorowany jest na budowlach rzymskich. Wszystko brzmi ciekawie, to na pewno unikatowe rozwiązanie hydro- inżynieryjne, ale nas trochę rozczarowało.

Nawet wieża widokowa postawiona w pobliżu nie poprawiła naszego nastroju. Miała odpowiednią wysokość, jednak widok w dużej części zasłaniały drzewa, które ktoś posadził w niefortunnym miejscu, by wykonać fotkę, pokazującą w całości wyjątkową budowlę potrzebny jest dron. Wzdłuż obu strumieni, górą przy kanale Brdy i dołem w tunelu obok Czerskiej Strugi można spacerować. Obok wodnego skrzyżowania znajduje się Zajazd Fojutowo, z kompleksem basenów krytych i otwartych, stokiem narciarskim, olbrzymim placem zabaw dla dzieci, a wszystko to w klimacie gwarnych i przepełnionych kurortów nadmorskich. To raczej nie nasz styl podróżowania.

Kasztelan na grodzie – Gród Raciąż

Raciąż to wieś położona wśród jezior, wokół mnóstwo ośrodków wypoczynkowych. Nas jednak w to miejsce sprowadziła historia. Tutaj w średniowieczu znajdował się ważny gród kasztelański. Zniszczył go wielki pożar, po którym osady już nie odbudowano. Przez 20 lat pracowali w ty miejscu archeolodzy, dopiero po zakończeniu ich pracy udało się w roku 2012 zrekonstruować gród. Odbudowano bramę wjazdową, części ogrodzenia oraz wykonano wizualizację zabudowań grodu. W tym miejscu stoi wiele tablic z opisami, to doskonała lekcja historii w terenie. Punkt obowiązkowy dla rodzin z dziećmi w wieku szkolnym. Wejście na teren grodu jest bezpłatne.

Głębinowa kopalnia węgla brunatnego  w Pile koło Gostycyna

Warto odwiedzić nietypową kopalnię węgla brunatnego w Pile koło Gostycyna. Nie zobaczymy tutaj wielkiej dziury w ziemi oraz gigantycznych koparek, ponieważ węgiel wydobywano nie metodą odkrywkową tylko podziemną, którą stosuje się w wydobyciu węgla kamiennego. W północnej Polsce tę metodę wykorzystywano tylko w tym zakładzie. Kopalnię uruchomili Niemcy w roku 1900 i działa aż do wybuchu wojny. Głównym odbiorcą surowca był Berlin.

Sztolnie zabezpieczone drewnianymi belkami schodziły na głębokość od 20 do 50 metrów. Węgiel wyjeżdżał na powierzchnię na metalowych wózkach wyciąganych przy pomocy maszyny parowej. Do kopalni łatwo trafić, przy drodze jest wiele drogowskazów. Obiekt oznaczono jako Kopalnia Montania. Do zwiedzania udostępniona jest tylko część naziemna, ale i tak warto tutaj się pojawić. Tu również wejście jest bezpłatne. Dla ułatwienia nawigacji publikujemy pinezkę z mapy Google z dokładną lokalizacją kopalni.

Pszczela terapia

Łyskowo to wieś, jakich jest w okolicy wiele. Nas zainteresował drewniany, stylowy wóz na kołach. W nim znajduje się nietypowe sanatorium, w którym możemy podleczyć nasze zdrowie, oddychając powietrzem prosto z ula. Poczujemy nietypowy zapach, usłyszymy bzyczenie pracowitych owadów, ale proszę się nie bać, ani jedna pszczoła nas nie użądli, ponieważ od ula oddziela nas bezpieczna siatka. Apiterapia tak fachowo nazywa się leczenie wielu schorzeń produktami pochodzenia pszczelego.

Inne ciekawa miejsca w okolicy opisane przez nas

• Rezerwat Przyrody Kręgi Kamienne w Odrach
• Pałac Runowo – ruiny neorenesansowego pałacu przyciągają łowców pięknych fotografii
• Bory Kujańskie – idealne miejsce na ucieczkę od cywilizacji – wypoczynek blisko natury
• Bytów – atrakcje i zabytki jednego z najważniejszych kaszubskich miast

Internetowy przewodnik po Polsce

Zapraszamy do naszego Interaktywnego przewodnika po Polsce. Mapa ułatwi nawigację po naszych artykułach. Każde zaznaczone na mapie miejsce posiada aktywny link, który przeniesie was do obszernego artykułu. Fotki, historia, zabytki, legendy, godziny otwarcia muzeów, ceny biletów i wiele przydatnych wskazówek. Z mapą planowanie podróży po Polsce staje się proste. To ponad 400 opisanych dokładnie miejsc. W przypadku niektórych miast znajdziecie obszerny przewodnik. I oczywiście mnóstwo fotek, które uwielbiamy robić. Zapraszamy do podróży z nami. Mapa pozostanie zawsze jako pierwsza publikacja na naszej stronie. Będzie zawsze pod ręką. Zaglądajcie tu, ponieważ będziemy cały czas nasz przewodnik rozwijać i uaktualniać.