Pałac Runowo – ruiny neorenesansowego pałacu przyciągają łowców pięknych fotografii
Pałac Runowo to w zasadzie ruiny w bardzo opłakanym stanie. Właściciel nie zrobił nic, żeby zabytek zabezpieczyć i uratować. Powieszenie tabliczki z napisem wstęp wzbroniony i rozwieszenie biało-czerwonej taśmy wokół budynku to zdecydowanie za mało. Właściciel obok prowadzi luksusowy hotel ze SPA (tak przynajmniej reklamuje obiekt), a tymczasem ruiny zostały całkiem zapomniane. To dziwne, ponieważ pałac, nawet w takim stanie przyciąga mnóstwo turystów i fotografów.
Spis treści
- Gdzie znajduje się Pałac Runowo
- Jak dojechać do Pałacu w Runowie Krajeńskim
- Zwiedzanie ruin pałacu w Runowie Krajeńskim
- Historia pałacu
- Biała Dama z Kórnika i częste zmiany właściciela
- Inne ciekawe miejsca w okolicy
- Internetowy przewodnik po Polsce
Gdzie znajduje się Pałac Runowo
Jesteśmy w miejscowości Runowo Krajeńskie w województwie kujawsko-pomorskim w krainie etnograficznej zwanej Krajną. Nazwa pochodzi od słowa kraj (skraj), czyli terenu pogranicza, obszaru leżącego na skraju. Region leżał na krańcu państwa Polan. Obszar ten zwykle zaliczany jest do Wielkopolski. Najbliższe duże miasto to Więcbork.
Jak dojechać do Pałacu w Runowie Krajeńskim
Przez Runowo Krajeńskie przebiega droga wojewódzka nr 242 łącząca Więcbork z Wyzyskiem. Pałac Runowo leży w pobliżu tej drogi. Ruiny leżą na terenie należącym do hotelu. Przy drodze na pewno wy patrzycie reklamę i drogowskazy. Nie sposób ich nie zauważyć. Tradycyjnie podajemy pinezkę z mapy Google z dokładną lokalizacją pałacu.
Zwiedzanie ruin pałacu w Runowie Krajeńskim
Niestety nie podamy jednoznacznej odpowiedzi, czy ruiny można zwiedzać. Jakiś czas temu hotel i cały teren był wystawiony na sprzedaż. Hotel i SPA nie przyjmowały gości, a brama wjazdowa była zamknięta. Nam udało się ruiny obejrzeć w czasie, kiedy hotel działał. Obserwując opinie w internecie, zauważyliśmy, że pojawiają się wpisy z ostatniego miesiąca o pobycie tutaj i nocowaniu. Sami jesteśmy ciekawi, jak teraz wygląda sytuacja, ale mamy małą podpowiedź. Od strony jeziora jest wejście prowadzące do ruin. Podziwianie pałacu powinno się udać.
Historia pałacu
Pierwsza wzmianka o Runowie Krajeńskim pochodzi z 1325 r. Miejscowość była własnością cystersów z klasztoru w Byszewie. Około roku 1365 Runowo znajdowało się już w rękach szlacheckich. W roku 1391 właścicielem był rycerz Dobiesław Runga Odrowąż. W XV wieku Runowo kupił Mikołaj Orzelski herbu Dryja. Majątek pozostawał w rękach jego rodziny przez 140 lat. Wtedy powstał drewniany dwór, który spłonął pod koniec XVI wieku. W roku 1595 na miejscu spalonego budynku powstaje murowany dwór obronny.
Zachowała się tablica erekcyjna wmurowana w ścianę obecnego pałacu. Tekst jest w języku łacińskim i w tłumaczeniu brzmi – „po spłonięciu starożytnego domu w pożarze Jan Orzelski, starosta kościański, obawiając się podobnego wypadku, o ile tylko można zabezpieczyć się przeciw nieszczęściom, dom ten ceglany, nie tak narażony na ogień, od fundamentów wybudował w roku zbawienia 1595”. W 1615 r. Runowo wskutek małżeństwa Izabelli Orzelskiej z Mikołajem Działyńskim otrzymał w posagu Działyński. Przez kolejne 200 lat majątek należał do ich spadkobierców.
Biała Dama z Kórnika i częste zmiany właściciela
W XVIII w. właścicielką Runowa i Kórnika została hrabina Teofila z Działyńskich Szołdrska-Potulicka. Znamy ją lepiej jako Białą Damę z Zamku w Kórniku koło Poznania. W następnych latach pałac często zmieniał właścicieli, może dlatego był w coraz gorszym stanie. W 1852 r. Runowo Krajeńskie nabył Theodor von Bethmann-Hollweg, syn Maurycego, ówczesnego ministra kultury Królestwa Pruskiego i to właśnie w tym czasie pałac został przebudowany na nowoczesną rezydencję w stylu neorenesansowym. Powstały nowe budynki gospodarcze, tworzące dobrze prosperujący folwark.
W czasie I wojny światowej w pałacu istniał lazaret. W 1928 r. pałac został przejęty przez Skarb Państwa. Gościł tu Prezydent RP Ignacy Mościcki. W 1929 r. z powodu stopniowego pogorszenia się sytuacji finansowej majątek został sprzedany Państwowemu Bankowi Rolnemu. W czasie II wojny światowej pałac został przejęty przez Skarb Rzeszy i służył na magazyn dla wojska. Mieszkańcy w okolicy mówią, że pałac należał do Hermana Göringa, który gościł tu Adolfa Hitlera, ale to historia całkowicie zmyślona. Niemcy uciekając przed sowiecką ofensywą, pałac podpalili. Po wojnie teren należał do PGR-u, ale zniszczony zabytek nie został nigdy odbudowany, choć podobno były takie plany.
Inne ciekawe miejsca w okolicy
- Górka Klasztorna – zwiedzamy najstarsze sanktuarium maryjne w Polsce
- Wysadzony most koło Jastrowia
- Cmentarz żydowski w Jastrowiu
Internetowy przewodnik po Polsce
Zapraszamy do naszego Interaktywnego przewodnika po Polsce. Mapa ułatwi nawigację po naszych artykułach. Każde zaznaczone na mapie miejsce posiada aktywny link, który przeniesie was do obszernego artykułu. Fotki, historia, zabytki, legendy, godziny otwarcia muzeów, ceny biletów i wiele przydatnych wskazówek. Z mapą planowanie podróży po Polsce staje się proste. To prawie 200 opisanych dokładnie miejsc. W przypadku niektórych miast znajdziecie obszerny przewodnik. I oczywiście mnóstwo fotek, które uwielbiamy robić. Zapraszamy do podróży z nami. Mapa pozostanie zawsze jako pierwsza publikacja na naszej stronie. Będzie zawsze pod ręką. Zaglądajcie tu, ponieważ będziemy cały czas nasz przewodnik rozwijać i uaktualniać.
