Kościół w Domachowie – zwiedzamy najstarszy drewniany kościół w Polsce

Kościół w Domachowie zrobił niezłego psikusa historykom sztuki, fanom architektury i zwykłym turystom – podczas prac konserwatorskich w roku 2019 odkryto cenne malowidła, a dokładne badania drewna użytego do budowy kościoła przesunęło datę budowy świątyni o dwa stulecia. W ten sposób mało znany drewniany kościół w Domachowie w Wielkopolsce został najstarszym drewnianym kościołem w Polsce. Mało tego prawdopodobnie jest  to najstarszy na świecie kościół o konstrukcji zrębowej.

Spis treści

• Gdzie znajduje się Domachowo
• Zwiedzanie – czy można zobaczyć wnętrze kościoła
• Jak mało znany Kościół w Domachowie stał się sławny
• Trochę o historii Domachowa
• Pieta z Domachowa
• Inne ciekawe miejsca w okolicy opisane przez nas
• Internetowy przewodnik po Polsce

Gdzie znajduje się Domachowo

Domachowo to mała wieś w Wielkopolsce. Zaliczana jest do mikroregionu Biskupizna, który przez wieki należał do poznańskich biskupów.  Miejscowość znajduje się w południowej części województwa wielkopolskiego. Leży w odległości 37 km od Leszna, 77 km od stolicy Wielkopolski i 98 km od Wrocławia. Domachowo położone jest między drogą krajową nr 12 i 36. Żeby dojechać do miejscowości, będziecie zmuszeni na ostatnim odcinku korzystać z małych dróg lokalnych. Przygotujcie się na dodatkowe atrakcje. Dla ułatwienia nawigacji publikujemy pinezkę z mapy Google z dokładną lokalizacją – kościół w Domachowie.

Zwiedzanie – czy można zobaczyć wnętrze kościoła

Choć wartość historyczna i artystyczna kościoła jest olbrzymia, to o regularnym udostępnieniu go zwiedzania na razie nie ma mowy. Ale mamy bardzo dobrą wiadomość – proboszcz jest otwarty na pokazywanie wnętrza dla zorganizowanych wycieczek. Również tych szkolnych. Natomiast turyści indywidualni raczej skazani są dostosowanie się godzin odprawiania nabożeństwa. W niedzielę odbywają się one o godzinie 9.00 i 11.00. My w Domachowie pojawiliśmy się między mszami i potwierdzamy dobre nastawienie do turystów. Ksiądz, widząc, że fotografujemy wnętrze, pozostawił dla nas włączone oświetlenie kościoła. Przyszedł też opowiedzieć trochę o tym wspaniałym zabytku.

Jak mało znany Kościół w Domachowie stał się sławny

Podczas prowadzonych prac konserwatorskich odkryto polichromie figuralno-ornamentalne na zrębie ściany północnej. w prezbiterium. Malowidła wykonane są bezpośrednio na licu ciesielsko opracowanych bierwion modrzewiowych i dębowych, tworzących zrąb prezbiterium kościoła. Odkryte malowidła przedstawiały scenę ostatniej wieczerzy, postaci świętych, a także trójgłowego smoka. Musimy przyznać, że ta bestia zrobiła na nas duże wrażenie. Jednak malowidła zrodziły pewne wątpliwości. Wiele cech wskazywało, że powinny powstać wcześniej niż XVI wiek, na który dotąd datowano powstanie kościoła.

Konserwator postanowił wykorzystać metodę dendrochronologii i określić dokładny wiek drewna. I tu pojawiła się sensacyjna wiadomość – kościół w Domachowie jest starszy o 200 lat i jako datę powstania trzeba uznać rok 1369. W ten sposób kościół ten stał się najstarszą świątynią drewnianą w Polsce. Zaraz, zaraz…jest przecież jeszcze Kościół Wang w Karpaczu datowany na przełom XII i XIII wieku. Jednak ta świątynia została zbudowana w Norwegii, a do Polski został przeniesiony dopiero w roku 1841. Trudno więc porównywać te dwa zabytki.

Trochę o historii Domachowa

Pierwsza historyczna o Domachowie pochodzi z XIII wieku. W roku 1290 Domachowo było lokowane na prawie niemieckim przez księcia Przemysła II. Nadał on Domachowo biskupowi poznańskiemu Janowi II Gerbiczowi z Nałęczów. w roku 1793 dobra biskupie zostały skonfiskowane biskupom przez rząd pruski. Domachowo weszło w skład tzw. ekonomii krobskiej i stanowiło część majątku Chumiętki, którego właścicielem był wówczas rząd pruski w Berlinie.

Od roku 1586 do XIX wieku przy kościele funkcjonował szpital. W XVIII wieku kościół przeszedł gruntowny remont. Powstał wówczas nowa zakrystia. Wtedy ściany wewnętrzne zasłonięto deskami, pod którymi zostały schowane cenne malowidła. W roku 1930 przedłużono nawę w kierunku zachodnim, wzniesiono wieżę oraz dobudowano nawę boczną z kaplicą, na miejscu poprzedniej. Warto wspomnieć, że w czasie II wojny światowej był to jedyny w powiecie gostyńskim  kościół, w którym odprawiano msze dla Polaków.

Pieta z Domachowa

Rokokowy ołtarz główny pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku. Podobnie datowany jest obraz „Koronacji Marii” i tu kolejna niespodzianka. Obraz jest ruchomy. Po podniesieniu ukazuje się nam gotycka Pieta z XIV wieku, czyli rzeźba przedstawiająca płaczącą Matkę Boską z ciałem Jezusa Chrystusa na kolanach.  Historycy uważają, że trafiła ona w to miejsce znacznie później, ponieważ podczas budowy ołtarza wykonano wnękę za mało na tak dużą rzeźbę. Nie wiemy też, kto jest fundatorem Pięty i kiedy pojawiła się  kościele w Domachowie.

Inne ciekawe miejsca w okolicy opisane przez nas

• Ruiny gotyckiego kościoła w Gryżynie
• Ruiny Pałacu w Radlinie – mieszkańcy twierdzą, że po zmroku tu straszy
• Podróż nieczynną linią kolejową Czempiń- Śrem
• Łęgi Mechlińskie i dwór Andrzejówka

Internetowy przewodnik po Polsce

Zapraszamy do naszego Interaktywnego przewodnika po Polsce. Mapa ułatwi nawigację po naszych artykułach. Każde zaznaczone na mapie miejsce posiada aktywny link, który przeniesie was do obszernego artykułu. Fotki, historia, zabytki, legendy, godziny otwarcia muzeów, ceny biletów i wiele przydatnych wskazówek. Z mapą planowanie podróży po Polsce staje się proste. To ponad 400 opisanych dokładnie miejsc. W przypadku niektórych miast znajdziecie obszerny przewodnik. I oczywiście mnóstwo fotek, które uwielbiamy robić. Zapraszamy do podróży z nami. Mapa pozostanie zawsze jako pierwsza publikacja na naszej stronie. Będzie zawsze pod ręką. Zaglądajcie tu, ponieważ będziemy cały czas nasz przewodnik rozwijać i uaktualniać.