Kościół pw. św. Jana Jerozolimskiego – jedna z pierwszych budowli w Wielkopolsce wzniesionych z cegły

Informacje praktyczne

• Obecnie to kościół parafialny,
• Znajduje się w prawobrzeżnym Poznaniu, blisko Ronda Śródka, nad brzegiem Jeziora Maltańskiego,
• Na stronie parafii nie ma żadnych podpowiedzi, jak umówić się na zwiedzanie,
• pozostaje czas przed lub po mszy.

Pierwsza świątynia

Pierwszy kościół w tym miejscu to była świątynia pw. św. Michała. W 1187 r. książę Mieszko Stary przekazał go wraz z położonym obok niego hospicjum zakonowi joannitów. To oni na przełomie XII i XIII wieku zbudowali romański kościół. W źródłach pisanych w roku 1288 pojawia się wzmianka o nowym patronie, którym został św. Jan. Wówczas używano także nazwy Kościół za Murami. Oczywiście wynikało to z położenia świątyni poza murami obronnymi miasta.

Historia kościoła pw. św. Jana Jerozolimskiego

Najstarsze elementy świątyni datowane są na przełom XII i XIII wieku. Wtedy był to kościół romański. Podczas późniejszych remontów nadano mu późnogotycki styl. Kościół powstawał etapami. Na przełomie XV i XVI w. nastąpiła znaczna przebudowa i rozbudowa kościoła. Nawa otrzymała nowe sklepienie, od północy dobudowano zakrystię, nawę boczną i wieżę, a elewację wzmocniono systemem szkarp. W roku 1736 od południa dobudowano barokową kaplicę św. Krzyża, w której znajdował się cudowny krucyfiks z połowy XVII wieku. Do najcenniejszych zabytków we wnętrzu należy późnogotycki ołtarz główny z początku XVI wieku z tryptykiem przedstawiającym NMP z Dzieciątkiem, św. Jana Chrzciciela i Stanisława Biskupa. Warto też wspomnieć o  kamiennej chrzcielnicy z 1522 roku.

Kościół w wiekach późniejszych

W 1823 r. przeprowadzono generalny remont zaniedbanego kościoła, ratując go przed planowaną wcześniej rozbiórką. W 1832 r. majątek na Komandorii został przejęty przez rząd pruski. Kościół został mocno zniszczony podczas II wojny światowej. W latach 1945-1948 przeprowadzono prace remontowe. To wtedy powstały polichromie, które wykonał Stanisław Teisseyre.

Kościół mógłby być kolejną atrakcją Poznania

Zabytkowy kościół jest świetnie położony. Z Ostrowa Tumskiego, gdzie znajduje się poznańska katedra i wiele cennych zabytków jest bardzo blisko. Do tego świątynia leży nad Jeziorem Maltańskim, a przecież przyciąga ono tłumy turystów. Jest jeszcze kolejka wąskotorowa do ZOO. Ciekawych miejsc w okolicy można wymienić więcej, ale niestety kościół dla turystów jest niedostępny. Na stronie parafii próżno szukać informacji o możliwości zwiedzenia kościoła, który poza czasem, kiedy trwa nabożeństwo, jest zamykany. Nawet nie ma tak często stosowanej kraty w drzwiach. Do wnętrza nie zerkniemy. Wspomnimy tylko, że w ostatnich latach parafia otrzymała ponad 70 mln zł za tereny odebrane przez państwo. Brawo za remont kościoła, ale to zdecydowanie za mało. Ten zabytek powinien być udostępniony do zwiedzania na jasnych zasadach.

Diabeł już nie straszy

Zwróciliśmy jeszcze uwagę na zabezpieczone stare polichromie. Diabeł poganiający maczugą golasów wywołał u nas uśmiech na twarzy. Jest cudowny.

Zapraszamy do naszego Interaktywnego przewodnika po Polsce. Mapa ułatwi nawigację po naszych artykułach. Każde zaznaczone na mapie miejsce posiada aktywny link, który przeniesie was do obszernego artykułu. Fotki, historia, zabytki, legendy, godziny otwarcia muzeów, ceny biletów i wiele przydatnych wskazówek. Z mapą planowanie podróży po Polsce staje się proste. To prawie 200 opisanych dokładnie miejsc. W przypadku niektórych miast znajdziecie obszerny przewodnik. I oczywiście mnóstwo fotek, które uwielbiamy robić. Zapraszamy do podróży z nami. Mapa pozostanie zawsze jako pierwsza publikacja na naszej stronie. Będzie zawsze pod ręką. Zaglądajcie tu, ponieważ będziemy cały czas nasz przewodnik rozwijać i uaktualniać.