Lapidarium we Wschowie powstało na terenie trzech historycznych nekropolii: cmentarza ewangelickiego założonego w roku 1609, nowego cmentarza ewangelickiego z roku 1630 i obszaru cmentarza katolickiego z roku 1805. To jedno z pierwszych w Polsce lapidariów cmentarnych. Decyzję o jego utworzeniu podjęto już w 1973 r., a w 1982 r. przekazano teren Muzeum Ziemi Wschowskiej. I jeszcze jedna bardzo dobra wiadomość – zwiedzanie Lapidarium Rzeźby Nagrobnej we Wschowie jest bezpłatne.
Spis treści
- Informacje praktyczne – Lapidarium Rzeźby Nagrobnej we Wschowie
- Powstanie cmentarza ewangelickiego
- Pierwszy nowożytny cmentarz poza murami miejskimi w Polsce
- Zwiedzanie Lapidarium Rzeźby Nagrobnej we Wschowie
- Najcenniejsze rzeźby i epitafia
- Inne ciekawe miejsca w okolicy opisane przez nas
- Internetowy przewodnik po Polsce
Informacje praktyczne – Lapidarium Rzeźby Nagrobnej we Wschowie
- Lapidarium we Wschowie jest częścią Muzeum Ziemi Wschowskiej. Wejście do lapidarium znajduje się od strony ulicy Spokojnej. Dla ułatwienia nawigacji publikujemy pinezkę z mapy Google z dokładną lokalizacją.
- Wejście na teren cmentarza jest darmowe, ale możliwe tylko o określonych godzinach.
- Lapidarium jest zamknięte w okresie od 3 listopada do 31 marca.
- Cmentarz ewangelicki jest pierwszą nekropolią w Polsce położoną poza murami miasta.
- Nazwa „Campo Santo” nawiązuje do słynnych włoskich cmentarzy, m.in. w Pizie, gdzie również powstały krużgankowe nekropolie.
- Symbolika roślin i zwierząt, widoczna na epitafiach jest interpretowana jako element lokalnej tradycji mistycznej, łączącej religię i naturę.
Powstanie cmentarza ewangelickiego
Początki lapidarium sięgają XVII wieku, kiedy to we Wschowie, mieście o dużym znaczeniu religijnym i kulturalnym, rozwijała się silna wspólnota protestancka. W 1609 roku pastor Valerius Herberger założył tu cmentarz, który miał być nie tylko nekropolią, lecz także przestrzenią kontemplacji i modlitwy. Inspiracją były włoskie campi santi – cmentarze otoczone krużgankami i kaplicami, które nadawały miejscu formę duchowego ogrodu. Cmentarz stał się z czasem swoistą galerią rzeźby sepulkralnej, w której splatały się motywy chrześcijańskiej nadziei, klasycznej symboliki i barokowej ekspresji.
Pierwszy cmentarz poza murami miejskimi w Polsce
Cmentarz ewangelicki we Wschowie zasługuje na szczególną uwagę z jeszcze jednego powodu. Jest to pierwszy nowożytny cmentarz poza murami miejskimi w Polsce. Do początku wieku XVII w tradycji chrześcijańskiej zmarłych chowano zwykle przy kościołach, w ich wnętrzu (pod podłogą) lub w bezpośrednim sąsiedztwie (na przykościelnych cmentarzach). Herberger, kierując się względami higienicznymi i religijnymi (inspiracja włoskimi cmentarzami typu Campo Santo), zdecydował o wytyczeniu nowego miejsca pochówku poza murami Wschowy. To rozwiązanie było pionierskie i z czasem rozpowszechniło się w całej Europie.
Zwiedzanie Lapidarium Rzeźby Nagrobnej we Wschowie
Najcenniejszym skarbem lapidarium są epitafia i nagrobki, które do dziś stanowią świadectwo poziomu artystycznego epoki. Jednym z najważniejszych jest epitafium samego Valeriusa Herbergera, fundatora cmentarza, a także tablica upamiętniająca Mateusza Vechnera, nadwornego medyka króla Zygmunta III Wazy. Wyróżnia się również monumentalny sarkofag Doroty Kaldenbach z 1673 roku, ozdobiony alegoriami cnót: Wiary, Nadziei i Miłości. Symbolika rzeźb jest niezwykle bogata: obok klasycznych motywów biblijnych odnajdujemy elementy zaczerpnięte z natury jak liście dębu, winorośle, perły i muszle. Na nagrobkach zobaczymy wyjątkowo mało nawiązań do postaci śmierci. Czaszek i kościotrupów prawie tu nie ma.
Inne ciekawe miejsca w okolicy opisane przez nas
- Klasztor franciszkanów we Wschowie
- Bartek z Piekła – wędrujemy śladami znanego pustelnika
- Pomnik buhaja
- Muzeum Pożarnictwa w Rakoniewicach – fantastyczna wystawa w zabytkowym budynku kościoła ewangelickiego z XVIII w.
- Podróż szlakiem zabytków sakralnych województwa lubuskiego
Internetowy przewodnik po Polsce
Zapraszamy do naszego Interaktywnego przewodnika po Polsce. Mapa ułatwi nawigację po naszych artykułach. Każde zaznaczone na mapie miejsce posiada aktywny link, który przeniesie was do obszernego artykułu. Fotki, historia, zabytki, legendy, godziny otwarcia muzeów, ceny biletów i wiele przydatnych wskazówek. Z mapą planowanie podróży po Polsce staje się proste. To ponad 400 opisanych dokładnie miejsc. W przypadku niektórych miast znajdziecie obszerny przewodnik. I oczywiście mnóstwo fotek, które uwielbiamy robić. Zapraszamy do podróży z nami. Mapa pozostanie zawsze jako pierwsza publikacja na naszej stronie. Będzie zawsze pod ręką. Zaglądajcie tu, ponieważ będziemy cały czas nasz przewodnik rozwijać i uaktualniać.
