Kraina Otwartych Okiennic – klimatyczne i kolorowe Podlasie, które zachwyci każdego turystę

Kraina Otwartych Okiennic tworzą trzy wnioski: Trześcianka, Soce i Puchły, położone na Podlasiu na południe od Białegostoku. Cechą wspólnych tych miejscowości jest wyjątkowa drewniana architektura i kolorowe zawsze otwarte okiennice. Do tego dokładamy snycerskie zdobienia, kolory i ornamenty wywodzące się z białoruskiego folkloru. Mieszkańcy są wyznania prawosławnego, więc podziwiać jeszcze możemy cudowne cerkwie. Całość tworzy wyjątkowy region, który warto poznać.

Spis treści

• Informacje praktyczne – Kraina Otwartych Okiennic
• Trześcianka – najbardziej znana miejscowość w Krainie Otwartych Okiennic
• Cerkiew św. Michała Archanioła w Trześciance
• Soce – najbardziej sielski klimat
• Puchły i cudownie błękitna cerkiew 
• Jak zwiedzić wnętrza cerkwi
• Inne ciekawe miejsca w okolicy
• Internetowy przewodnik po Polsce

Informacje praktyczne – Kraina Otwartych Okiennic

Kraina Otwartych Okiennic to obszar w trójkącie między trzema wioskami: Trześcianka, Soce i Puchły, położony w odległości około 30 km od Białegostoku. Niestety dla turystów najlepszych sposobem na dotarcie do celu będzie jednak własny samochód. Z drogi krajowej nr 19 zjeżdżamy w miejscowości Zabłudów.  Teraz czekają na podróże po wąskich asfaltowych drogach. W kilku miejscach wjedziemy na drogi polne. Kraina Otwartych Okiennic to znakomity pomysł na wycieczkę rowerową.

Trześcianka – najbardziej znana miejscowość w Krainie Otwartych Okiennic

Najbardziej znana, ale zarazem największa. Typowy wiejski klimat jest tu słabo widoczny. Przez miejscowość przebiega dość ruchliwa droga. Trzeba uważać. Warto wspomnieć, że charakterystyczny układ wsi powstał dzięki królowej Bonie, która dokładnie uregulowała zasady wytyczenia działek mieszkalnych. Tak powstały wąskie podłużnie parcele z domami zwróconymi bokiem do ulicy. Zabytkowy układ wsi objęty jest ochroną konserwatorską. Domy od strony ulicy nie mają okien. W tej części budynku znajduje się tzw. komorę, czyli nieogrzewane pomieszczenie służące za spiżarnię.

Cerkiew św. Michała Archanioła w Trześciance

Pierwsza cerkiew prawosławna w Trześciance powstała w XVI wieku. Jednak jej położenie nie zostało ustalone. W I połowie XVIII w. była to już świątynia unicka. Dokument z 1773 mówi o drewnianej świątyni pod wezwaniem Apostołów Piotra i Pawła. Kościół Unicki uznawał zwierzchnią władzę papieża. Po przejściu wiernych do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej i zniszczeniu świątyni przez pożar zapadła decyzja o budowie nowej świątyni. Do 1895 świątynia była jedynie cerkwią szkolną dla uczniów szkoły cerkiewno-parafialnej oraz filią parafii w Puchłach. Dopiero w następnych latach utworzono samodzielną parafię. We wnętrzu obiektu znajduje się trzyrzędowy ikonostas.

Soce – najbardziej sielski klimat

Legenda mówi, że pierwsi mieszkańcy po przybyciu w te okolice zauważyli niewielkie źródełko. Woda ledwo się sączyła i dlatego często powtarzali – Soce eta wada iz ziemi, ino soce. I stąd wzięła się nazwa wioski. Na uwagę zasługuje rozplanowanie wsi. Jest to tzw. szeregówka, ale w tutaj mamy dwie równoległe części oddalone od siebie o 300 metrów i rozdzielone małą rzeczką. Na urzekła mała kapliczka św. Proroka Eliasza z początków XX wieku.

Na każdej drodze prowadzącej do Soce stoją kamienne krzyże z tą samą datą – 1895. legenda głosi, że w XIX wieku wieś nawiedziła epidemia. Śmierć zabierała kolejnych mieszkańców, których pochowano w lesie, ponieważ nie nadążano z chowaniem zmarłych na cmentarzu. Wtedy jeden z mieszkańców we śnie usłyszał głos nakazujący w jedną noc postawienie kamiennych krzyży i połączenie ich uprzędzioną w nocy nicią. I choć jeden z krzyży z braku czasu nie został ukończony to i tak stał się cud – zaraza ustąpiła. Soce to najmniejsza wieś w Krainie Otwartych Okiennic. Dojazd po szutrowych drogach jest dużym wyzwaniem, ale zdecydowanie warto się pomęczyć.

Puchły i cudownie błękitna cerkiew

Tu zdecydowanie warto przyjechać, żeby zobaczyć cerkiew w cudownych błękitnych kolorach. Dla prawosławnej ludności Podlasia wieś Puchły to ważny ośrodek kultu maryjnego. W świątyni znajduje się szczególnie czczona ikona Matki Bożej Opiekuńczej. Tutaj usłyszeliśmy legendę o starym człowieku, który przed wiekami mieszkał na wzgórzu. Cierpiał na obrzęk nóg i codziennie modlił się pod lipą przed swoim domem. Pewnego dnia zauważył na wierzchołku drzewa obraz Matki Bożej i wkrótce jego choroba ustąpiła. Na pamiątkę tego wydarzenia miejsce to nazwano Puchły, od słowa opuchli, które w lokalnej gwarze oznaczało m.in. obrzęknięte kończyny.

Cerkiew, którą możemy podziwiać, jest to trzecia świątynia w tym miejscu. W 1754 huragan naruszył pierwszą cerkiew. Ówczesny właściciel wsi, pułkownik Józef Ludwik Wilczewski, ufundował w 1756 nową świątynię. Ona też spłonęła w 1771, a wraz z nią prawdopodobnie również  cudowna ikona. Kolejną świątynię postawiono w 1798 – była to niewielka kaplica przeniesiona z nadnarwiańskiego uroczyska Cerkwisko pod Rybołami. W kolejnych latach przebudowywano ją i dostawiano kolejne elementy. We wnętrzu oglądamy ikonostas z 14 ikonami zamówionymi i wykonanymi w Moskwie. Świątynię konsekrowano 3 listopada w roku 1870.

Jak zwiedzić wnętrza cerkwi

Mamy ważną informację dla wszystkich turystów, którzy chcą podziwiać wnętrze zabytkowych cerkwi w Krainie Otwartych Okiennic. Szukajcie na tablicy ogłoszeń przy kościele informacji o zasadach zwiedzania. Przeważnie podany jest numer telefonu do osoby, która ma klucze i jeśli to możliwe to przyjdzie i na drobną opłatą na utrzymanie świątyni wpuści do środka. Na Podlasiu ta zasada na ogół świetnie się sprawdza.

Inne ciekawe miejsca w okolicy

• Dubicze Cerkiewne – błękitny cmentarz – mamy w Polsce swój kolorowy cmentarz
• Kasztelik – Korona Podlasia to obiekt wyjątkowy
• Supraśl – co warto zobaczyć – najważniejsze zabytki i atrakcje

Internetowy przewodnik po Polsce

Zapraszamy do naszego Interaktywnego przewodnika po Polsce. Mapa ułatwi nawigację po naszych artykułach. Każde zaznaczone na mapie miejsce posiada aktywny link, który przeniesie was do obszernego artykułu. Fotki, historia, zabytki, legendy, godziny otwarcia muzeów, ceny biletów i wiele przydatnych wskazówek. Z mapą planowanie podróży po Polsce staje się proste. To prawie 200 opisanych dokładnie miejsc. W przypadku niektórych miast znajdziecie obszerny przewodnik. I oczywiście mnóstwo fotek, które uwielbiamy robić. Zapraszamy do podróży z nami. Mapa pozostanie zawsze jako pierwsza publikacja na naszej stronie. Będzie zawsze pod ręką. Zaglądajcie tu, ponieważ będziemy cały czas nasz przewodnik rozwijać i uaktualniać.