Poaugustiański zespół klasztorny w Żaganiu – zwiedzanie, ceny biletów, historia

Poaugustiański zespół klasztorny w Żaganiu – to obiekt wzbudzający wielkie zainteresowanie turystów odwiedzających Żagań. Zabytek o dużej wartości historycznej, który na pewno warto zwiedzić. Budynki dawnego zespołu klasztornego tylko w części udostępnione są do zwiedzania, ale kościół i odrestaurowana biblioteka to prawdziwe perełki.

Spis treści

• Kilka słów o nazwie “Poaugustiański zespół klasztorny”
• Historia klasztoru w Żaganiu
• Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Żaganiu
• Biblioteka
• Doskonała akustyka w bibliotece
• Zasady zwiedzania, godziny i ceny biletów
• Inne ciekawe miejsca w okolicy opisane przez nas
• Internetowy przewodnik po Polsce

Kilka słów o nazwie “Poaugustiański zespół klasztorny”

Uprzedzając wszystkie komentarze dotyczące nazwy klasztoru, przypomnimy, że zakon kanoników regularnych św. Augustyna oficjalnie powstał dopiero po II wojnie światowej, więc nie mogło ich być w Żaganiu. Był za to zakon działający według reguły św. Augustyna. W tym dawnym bałaganie licznych zakonów powołujących się na św. Augustyna  przymiotnik “poaugustiański”  jest zatem najzupełniej poprawny. Po prostu pamiętajmy, że pod nazwą kanonicy regularni św. Augustyna kryją się różne zakony.

Historia klasztoru w Żaganiu

Zakonników reguły św. Augustyna najpierw do  Nowogrodu Bobrzańskiego. sprowadził książę Henryk Brodaty   w 1217 roku. Dopiero w roku 1284 zakonnicy przenieśli się do Żagania i przejęli kościół parafialny. Budynki plebani stały się tymczasową siedzibą zakonu.  Papież Bonifacy VIII bullą z 1295 roku objął klasztor opiekę. Darowizna księcia Konrada z 1299 roku poszerzyła jeszcze zespół zabudowy klasztornej, której tymczasowy charakter trwał do początku XIV wieku, kiedy rozpoczęła się budowa klasztoru z prawdziwego zdarzenia. Klasztor już wtedy był bardzo znany na Śląsku z posiadania bogatego księgozbioru. W przeszłości klasztor i kościół kilka razy przechodził na krótki czas w ręce ewangelików.

W 1730 roku pożar miasta i klasztoru spowodował ogromne zniszczenia. Podjęto wówczas wielką przebudowę całego kompleksu klasztornego, nadając mu zachowany do dziś barokowy charakter. Sekularyzacja konwentu augustianów w Żaganiu nastąpiła w 1810 roku. Kościół został zamieniony na parafialny, a w zabudowaniach poklasztornych istniały w XIX wieku: elementarna szkoła katolicka, dom parafialny, plebania oraz królewski sąd powiatowy i więzienie. Część bogatego księgozbioru klasztornego i archiwum przewieziona została do biblioteki uniwersyteckiej we Wrocławiu, gdzie znajduje się do dziś.

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Żaganiu

Kościół został zbudowany już w 1183 roku, podczas rządów piastowskiego księcia Bolesława I Wysokiego. Pierwsza źródłowa wzmianka świątyni jest umieszczona na dokumencie biskupa Tomasza II, określającego wielkość archiprezbiteriatów: krośnieńskiego i żagańskiego, z 1272 roku. W drugiej połowie XIV stulecia kanonicy regularni św. Augustyna wybudowali bazylikę o trzech nawach. Po pożarach w latach 1472 i 1486 świątynia została odbudowana jako kościół halowy.

Kościół został mocno przebudowany w 1515 roku, kiedy dodano nową wieżą i podwyższono nawę główną. Po pożarze w 1730 roku odbudowane wnętrze zostało wyposażone w bogaty wystrój rzeźbiarsko-sztukatorski. Najcenniejszym wyposażeniem wnętrza są stalle z 1695 roku i gotycki sarkofag księcia głogowsko-żagańskiego Henryka IV Wiernego. Z ciekawostek warto wspomnieć, że podczas ślubu wnuczki Doroty Talleyrand na organach żagańskiego kościoła grał sam Franciszek Liszt.

Biblioteka

Początkowo manuskrypty i dokumenty, przechowywano w zakrystii. W XIV wieku trafiły do specjalnej szafy bibliotecznej. Rozrastające się wciąż zbiory w końcu wymusiły budowę biblioteki z prawdziwego zdarzenia. Po wielkim pożarze w roku 1730 dwa pomieszczenia biblioteczne odrestaurowano w barokowym stylu. Na spłaszczonych kopułach pojawiły się wspaniałe freski autorstwa Georga Wilhelma Neunhertza. Żagańska biblioteka klasztorna od XV wieku należała do najsłynniejszych na Śląsku. Znane było tutejsze skryptorium, w którym pracowali wybitni iluminatorzy, jak Henryk z Gubina czy Marcin z Roudnic. Po sekularyzacji najcenniejsze dzieła, w tym kronika klasztoru, inkunabuły i starodruki, przejęła Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu. Mowa o 800 rękopisach i 250 inkunabułach, z których przetrwało 516.

Do biblioteki wchodzimy uchylając ciężkie drewniane drzwi. W środku panuje półmrok rozświetlony przez reflektory oświetlające salę światłem punktowym. Nad naszymi głowami na całym sklepieniu można podziwiać niesamowite polichromie. Masywne regały zastawione są setkami książek. Zapach, charakterystyczny zapach wiekowego papieru. Czy w powietrzu unosi się kurz? Zaraz się przekonamy – Kinga jest alergikiem i pewnie niedługo zacznie się apsik, apsik…Usłyszeliśmy jeszcze opowieść o tym jak sala biblioteki w pierwszych latach po wojnie stała otwarta i ogólnie dostępna. Każdy mógł tu wejść. Starymi niemieckimi książkami nikt się nie przejmował. Dzieciaki grały tu w piłkę.

Doskonała akustyka w bibliotece

Wnętrze biblioteki słynie z doskonałej akustyki dzięki odpowiednio ukształtowanemu sklepieniu. Jest ono jednym z nielicznych znanych na świecie tak zwanych sklepień szeptanych, które sprawia, że  szeptem mogą ze sobą rozmawiać osoby znajdujące się w przeciwległych kątach pomieszczenia, więc podczas zwiedzania uważajcie, co mówicie. Możecie być usłyszani przez całą grupę.

Zasady zwiedzania, godziny i ceny biletów

Mamy dobrą wiadomość. Ten wspaniały zabytek udostępniony jest do regularnego odwiedzania. Klasztor i bibliotekę zawsze zwiedzamy w grupie z przewodnikiem. Wcześniej należy umówić się telefonicznie i wybrać godzinę zwiedzania. Od poniedziałku do piątku grupy wchodzą o godzinie 0.00, 12.00, 14.00, 16.00. W soboty o godzinie 10.00 i 12.00, w niedzielę 09.00 i 14.00. Poza sezonem zwiedzanie możliwe jest po uprzednim umówieniu terminu i godziny. Podajemy numery telefonów –  609 821 170 lub 68 444 31 10. Ceny biletów: 25 zł bilet normalny, 15 zł ulgowy. Tu oficjalna strona parafii, gdzie znajdziecie więcej informacji o zasadach zwiedzania.

Inne ciekawe miejsca w okolicy opisane przez nas

• Muzeum Obozów Jenieckich w Żaganiu i opowieść o Wielkiej Ucieczce
• DAG Krzystkowice – bezpieczeństwo podczas zwiedzania na pierwszym miejscu
• Lapidarium w Kożuchowie – zwiedzanie i historia
• Podróż szlakiem zabytków sakralnych województwa lubuskiego
• Na wojennej ścieżce w województwie lubuskim

Internetowy przewodnik po Polsce

Zapraszamy do naszego Interaktywnego przewodnika po Polsce. Mapa ułatwi nawigację po naszych artykułach. Każde zaznaczone na mapie miejsce posiada aktywny link, który przeniesie was do obszernego artykułu. Fotki, historia, zabytki, legendy, godziny otwarcia muzeów, ceny biletów i wiele przydatnych wskazówek. Z mapą planowanie podróży po Polsce staje się proste. To prawie 200 opisanych dokładnie miejsc. W przypadku niektórych miast znajdziecie obszerny przewodnik. I oczywiście mnóstwo fotek, które uwielbiamy robić. Zapraszamy do podróży z nami. Mapa pozostanie zawsze jako pierwsza publikacja na naszej stronie. Będzie zawsze pod ręką. Zaglądajcie tu, ponieważ będziemy cały czas nasz przewodnik rozwijać i uaktualniać.