Wałbrzych – co zobaczyć – atrakcje, zabytki, ciekawe miejsca

Wałbrzych jest drugim co do wielkości miastem Dolnego Śląska. Oczywiście pod uwagę bierzemy tylko liczbę mieszkańców. Jeszcze do niedawna miasto kojarzone było z przemysłowo-górniczym klimatem. Turystów co najwyżej przyciągał Zamek Książ. Jednak w ostatnich latach dużo się zmieniło. Wielka w tym zasługa opowieści o “złotym pociągu” i wielkich tajemnicach ukrytych pod ziemia. Trzeba też przyznać, że władze miasta zrobiły dużo i wydały mnóstwo pieniędzy, żeby przyciągnąć turystów. Zapewniamy, że weekendowy wypad może okazać się za krótki, żeby poznać dobrze atrakcje i zabytki w Wałbrzychu.

Spis treści

• Zamek Książ
• Godziny otwarcia i ceny biletów – Zamek Książ
• Podziemna trasa turystyczna – tajny projekt Hitlera
• Godziny otwarcia i ceny biletów – Podziemia Zamku Książ
• Książański Park Krajobrazowy
• Muzeum Porcelany w Wałbrzychu
• Godziny otwarcia i ceny biletów – Muzeum Porcelany w Wałbrzychu
• Stara Kopalnia w Wałbrzychu – dawna kopalnia węgla przekształcona w muzeum i centrum nauki i kultury
• Godziny otwarcia i ceny biletów – Stara Kopalnia
• Rynek
• Kolegiata
• Willa księżnej Daisy – jeden z najważniejszych zabytków w Wałbrzychu
• Mauzoleum w Wałbrzychu (Schlesier Ehrenmal)
• Palmiarnia
• Bilet Explore Wałbrzych – 1 bilet- 5 atrakcji
• Inne atrakcje w okolicy opisane przez nas
• Internetowy przewodnik po Polsce

Zamek Książ

Zwiedzanie, ale również opis wycieczki zaczniemy od Zamku Książ. To trzeci co do wielkości zamek w Polsce. Zbudowany w latach 1288-1292 przez księcia świdnicko-jaworskiego Bolka I Surowego. Rozbudowę zamku kontynuował jego wnuk, Bolko II Mały. W następnych wiekach zamek kilka razy zmieniał właściciela. Nie będziemy was zanudzać tymi opowieściami. Wspomnimy tylko o ważnej przebudowie w latach 1705-1732. Usunięto wówczas dawne fortyfikacje. Powstały liczne pomieszczenia gospodarcze, bramy wjazdowe oraz tarasy ogrodowe. Zmiany dokonano w stylu barokowym.

Do zwiedzania udostępniona jest tylko niewielka część zamku. Głównie najstarsza piastowska część. Turyści indywidualni zaopatrzeni w słuchawki wyruszają w labirynt pokoi, sal, zakamarków i schodów. Nasz Maks z ochotą założył słuchawki, ale początkowo był rozczarowany. Zamiast muzyki usłyszał głos wirtualnego przewodnika. Poruszając się po zamku, warto spoglądać przez okna. Tam czają się super widoki.

Nie jesteśmy fanami podziwiania wnętrz i mebli, ale jedna sala nas powaliła. Do tego nosiła imię naszego synka. Sala Maksymiliana to prawdziwa perełka. Przykład barokowej sali reprezentacyjnej. Pełno w niej złota, zdobień i rzeźb. Sala jest dwukondygnacyjna. Podziwialiśmy ją z dołu i z balkonu.

W czasie wojny zamek został skonfiskowany. Przekształcono go na rezydencję Hitlera. Wtedy wiele sal zostało zdewastowanych. Zabytkowe ściany pomalowano na czarno-czerwowno, ulubiony zestaw kolorów Hitlera. Szkoda, że nie pozostawiono jednej z takich sal do zwiedzania. Ponure historie przyciągają turystów.

Godziny otwarcia i ceny biletów – Zamek Książ

Zamek Książ, ul Piastów Śląskich 1, Wałbrzych. Godziny otwarcia: w sezonie (kwiecień-październik) od poniedziałku do piątku w godzinach 09.00-18.00, w sobotę i niedzielę w godzinach 09.00-19.00. Poza sezonem od poniedziałku do piątku w godzinach 09.00-16.00, w soboty i niedziele w godzinach 09.00-19.00. Ceny biletów: tu sprawa się trochę komplikuje, ponieważ do wyboru jest wiele biletów łączonych (podziemia, palmiarnia, nocne zwiedzanie, tarasy, Ogrody Światła). Warto zajrzeć na stronę oficjalną zamku. Dla wstępnej orientacji podajemy cenę najbardziej podstawowego biletu ograniczonego do zwiedzania indywidualnie zamku – bilet normalny 64 zł, ulgowy 54 zł.

Podziemna trasa turystyczna – tajny projekt Hitlera

Podziemia Zamku Książ to ekscytujące zwiedzanie sztolni wydrążonych przez Niemców w ramach Projektu Riese w latach 1944-1945. Tajemnicy dodaje fakt, że do dzisiaj nie wiadomo, jakie miało być ich przeznaczenie. Na temat podziemnych korytarzy pod Zamkiem Książ powstało wiele teorii i legend. Słynny Złoty Pociąg to wisienka na torcie. Prawdę od legendy trudno odróżnić, ale jedno jest pewne – wszystkie te oryginalne opowieści świetnie reklamują tę atrakcję.

• Na podziemną trasę turystyczną obowiązują osobne bilety,
• zwiedzanie odbywa się zawsze w grupach z przewodnikiem,
• trasa podziemna nie jest polecana osobom z zaburzeniami krążenia lub obniżoną wydolnością oddechowo-krążeniową, cierpiącym na klaustrofobię oraz w zaawansowanej ciąży,
• niestety trasa nie jest dostępna dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich,
• do podziemi mogą wejść dzieci dopiero w wieku ponad 4 lata,
• pod ziemią temperatura wynosi między 6°C a 12°C, więc należy pamiętać o ciepłych ubraniach, zalecane jest również wygodne sportowe obuwie,
• czas zwiedzania to około 40 minut,
• nie wolno również wprowadzać zwierząt.

Godziny otwarcia i ceny biletów – Podziemia Zamku Książ

Godziny zwiedzania podziemi: od poniedziałku do piątku zwiedzanie odbywa się o pełnych godzinach – 11.00, 12.00. 13.00, 14.00, 15.00, w sobotę i niedzielę jest dodatkowe wejście o godzinie 16.00. Ceny biletów: bilet normalny kosztuje 43 zł, ulgowy 37 zł. Można też kupić bilet łączony (zamek, podziemia, palmiarnia) 93 zł normalny, 83 ulgowy.

Jeżeli szukacie więcej informacji historycznych i przydatnych przy planowaniu zwiedzania, to zapraszamy do lektury naszego artykułu – Podziemia Zamku Książ

Książański Park Krajobrazowy

Zamek Książ i podziemna trasa turystyczna podobały się nam, ale o wiele większe wrażenie zrobił na nas spacer ścieżkami w dolinie Pełcznicy. Do wyboru jest kilka tras. Wszystkie są malownicze i dość wymagające. Czasami szlak prowadzi tuż nad przepaścią. Naprawdę jest stromo. W kilku miejscach przechodzimy po mostkach przyklejonych do skalnej ściany. W oddali widać ruiny Starego Książa.

Pogoda nam nie dopisała. Było zimno i ciemnawo, ale kilka razy za chmur wyszło słońce. Planujemy tu powrócić i trochę dłużej się powłóczyć. Na Zamku Książ było dość dużo turystów. Podczas wędrówki po wąwozie Pełcznicy spotkaliśmy tylko jedną osobę. 

UWAGA – od dłuższego czasu z powodu zawalenia się mostu i ściany, po której prowadziła ścieżka szlak żółty jest zamknięty. Nie wiadomo, ile czasu potrwa naprawa i kiedy szlak będzie otwarty. Do ruin Starego Książa można natomiast bez przeszkód dojść szlakiem czerwonym.

Muzeum Porcelany w Wałbrzychu

Muzeum Porcelany w Wałbrzychu to fascynująca podróż w czasie do najlepszych lat w historii miasta. Na pewno słyszeliście o czarnym i białym złocie z Wałbrzycha. Węgiel i porcelana współtworzyły historię miasta. Po zmianach ustrojowych sytuacja gospodarcza bardzo się zmieniła. w latach 90 XX wieku zatrzymano wydobycie węgla, a w roku 2023 zamknięto fabrykę Krzysztof, jedną z najbardziej znanych zakładów produkujących porcelanę.

• Muzeum Porcelany znajduje się przy ulicy 1 Maja 9
• niestety w strefie płatnego parkowania, ale ze znalezieniem wolnego miejsca nie powinno być problemów, w okolicy jest kilka dużych parkingów,
• bilet normalny kosztuje 25, ulgowy 18,
• w poniedziałki wstęp jest bezpłatny,
• wypożyczenie audioprzewodnika wliczone jest w cenę biletu
• Wejścia na ekspozycję odbywają się co 30 minut, w grupach maksymalnie 20-osobowych,
• zwiedzanie trwa około 1 godziny.

Początki muzeum sięgają roku 1908, kiedy z  inicjatywy Juliusa Joppicha powstało muzeum Altertumsmuseum für das Waldenburger Gebirgsland (Muzeum Starożytności Ziemi Wałbrzyskiej). W roku 1926 opiekunem muzeum zostało miasto Wałbrzych. Zmieniła się również nazwa – na Heimatmuseum in Waldenburg (Muzeum Regionalne w Wałbrzychu), a zbiory przeniesiono do pałacu Albertich, pięknego  pałacu wzniesionego w latach 1801-1803 w stylu klasycystycznym według projektu L. Niederräckera. Pałac został wybudowany na zlecenie kupca J. Sonnabenda, a w 1834 roku obiekt kupiła bogata rodzina kupiecka Albertich, a w roku 1926 właścicielem nieruchomości zostało miasto Wałbrzych.

Godziny otwarcia i ceny biletów – Muzeum Porcelany w Wałbrzychu

Muzeum Porcelany w Wałbrzychu, ulica 1 Maja 9. Godziny otwarcia: od października do kwietnia w poniedziałek w godz. 12.00-16.00, w pozostałe dni tygodnia w godz. 10.00-16.00. Od maja do września w poniedziałek w godz. 12.00-16.00, w pozostałe dni tygodnia w godz. 12.00-18.00. Ceny biletów: bilet normalny 30 zł, ulgowy 22 zł. UWAGA – w poniedziałki wstęp jest bezpłatny.

Więcej informacji przydatnych podczas zwiedzania znajdziecie w naszym artykule – Muzeum Porcelany w Wałbrzychu. Dodatkowo obszerna historia, opis i mnóstwo fotek.

Stara Kopalnia w Wałbrzychu – dawna kopalnia węgla przekształcona w muzeum i centrum nauki i kultury

Stara Kopalnia w Wałbrzychu to fantastyczne muzeum urządzone w nieczynnej Kopalni Węgla Kamiennego Julia. Placówka muzealna działa od roku 2014 i została wpisana na listę Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego – ERIH. Zwiedzając ten obiekt, byliśmy pod olbrzymim wrażeniem, trasa turystyczna prowadzi przez historyczne pomieszczenia naziemne zapewniające pracę kopalni, ale schodzimy również pod ziemię. Wielki plus dla pana przewodnika, dawnego górnika, który z pasją opowiada o pracy górników.

Przewodnik z grupą umawia się w budynku z kasami biletowymi. Stąd ruszamy na zwiedzanie. Przechodzimy przez kolejne pomieszczenia związane z pracą górników. Poznajemy historię wydobycia węgla w Wałbrzychu i historię kopalni Julia, w której jesteśmy. Jednak największe wrażenie robią ciekawostki opowiadane przez przewodnika. I tu wielki plus za pomysł zatrudnienia w roli przewodnika długoletniego górnika kopalni w Wałbrzychu. Pan Bogdan jest wielkim gadułą, ale posiada niesamowitą wiedzę o tym miejscu.

Nie było pytania, na które nie potrafiłby odpowiedzieć. Były żarty, ale również bardzo poważne historie, a czasem smutne wspomnienia. Z przewodnikiem przechodzimy przez hale z historycznymi urządzeniami, wchodzimy na wieżę widokową i do podziemi. Odcinek ten jest krótki, ale w tym przypadku nie chodzi o długi spacer. Mamy poznać różne rodzaje zabezpieczeń, obudowy chodników, sprzętu i urządzeń, które pod ziemią wykorzystali górnicy. Nawet chwytamy za klasyczną sercówkę i szufluje węgiel do wagoników.

Godziny otwarcia i ceny biletów – Stara Kopalnia

Godziny otwarcia: codziennie w godzinach 10.00-18.00. Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem o każdej pełnej godzinie. Ostatnie wejście jest o godzinie 16.00. Ceny biletów: 45 zł bilet normalny, 35 zł ulgowy, bilet rodzinny (2+2) 125 zł, dzieci do 5 lat wchodzą za darmo.

Recenzja z naszej wizyty, opis, fotki i mnóstwo przydatnych informacji znajdziecie w naszym artykule – Stara Kopalnia w Wałbrzychu – dawna kopalnia węgla przekształcona w muzeum i centrum nauki i kultury

Rynek

Wałbrzych to miasto, które turystyki dopiero się uczy. Tutaj odnowione kamienice sąsiadują z budynkami popadającymi w ruinę. Podobać może się rynek i kolegiata z mega wysoką wieżą. Wrażenie robią też wąskie i strome uliczki. Jest klimacik.

Wiecie, że w Wałbrzychu na potęgę działają biedaszyby. I nie myślcie, że ludzie pracują tam z biedy. Nielegalni górnicy podobno bardzo dobrze zarabiają. Już wiemy, że wrócimy tu na wiosnę. Wtedy przeszukamy wałbrzyskie wzgórza w poszukiwaniu nielegalnych szybów górniczych. Podobno niektórzy potrafią zrobić wykop głęboki na 100 metrów. Policja posiada specjalny oddział zajmujący się tylko biedaszybami. Wałbrzych jest intrygujący. Oczywiście nie każdemu taki klimat będzie się podobał. Nas wąskie uliczki zauroczyły.

Wałbrzych w okresie transformacji gospodarczo- politycznych bardzo ucierpiał. Zamknięto wszystkie kopalnie i wiele zakładów przemysłowych. To doprowadziło olbrzymiego kryzysu w usługach i handlu. Miasto dopiero teraz budzi się z długiego snu.

Kolegiata

Spacerując po mieście, na pewno natraficie na Kolegiatę Najświętszej Maryi Panny Bolesnej i św. Aniołów Stróżów. Kościół ma strzelistą wieżą, która góruje nad pobliskim kamienicami. Koniecznie wejdźcie do środka. Widok jest niesamowity. Kościół zbudowano w latach 1898-1904.

Willa księżnej Daisy – jeden z najważniejszych zabytków w Wałbrzychu

Willa księżnej Daisy to miejsce, w którym właścicielka Zamku Książ  spędziła ostatnie trzy lata życia po przymusowym opuszczeniu zamku. Okazała willa zbudowana na początku XX wieku przez ostatnie lata stała opuszczona i popadała w ruinę. Właściciel nie miał funduszy na remont i pomysł na budynek. Na początku 2025 roku ogłoszono świetną wiadomość – rusza remont willi.

Okazały dom znajduje się przy ulicy Moniuszki 43. Dla ułatwienia nawigacji publikujemy pinezkę z mapy Google z dokładną lokalizacją. Zbudowano w latach 1922-23 jako budynek pomocniczy właściciela kompleksu – rodu Hochbergów-Pszczyńskich.W dwudziestoleciu międzywojennym mieszkał tu generalny dyrektor dóbr księcia von Pless, Walter von Pohl wraz z żoną Anną, zaufaną damą dworu księżnej Daisy. Dawny dwór właścicieli Wałbrzycha – Czettritzów, a wówczas siedziba dyrekcji ogromnych dóbr i majątków Hochbergów na Dolnym i Górnym Śląsku, do dziś stanowi jeden z najcenniejszych renesansowych zabytków Ziemi Wałbrzyskiej.

Księżna Daisy w tej willi spędziła ostatnie trzy lata swojego życia. Tak pisała o nim w liście do syna w roku 1942. – Naprawdę bardzo mi się podoba mój nowy dom, w którym mnie umieściłeś, pokoje są piękne i słoneczne i ładny widok. Mieszkam tu już półtora roku całkiem sama z Dolly, ale obie mamy się dobrze i jesteśmy zadowolone. Księżna Daisy zmarła 29 czerwca 1943 roku. W kwietniu 2016 roku książę Bolko von Pless, wnuk księżnej Daisy postanowił zobaczyć willę. Jednak kiedy zobaczył, w jakim stanie znajduje się budynek, nie wysiadł nawet z samochodu. Zmianę planów wytłumaczył nagłym pogorszeniem samopoczucia.

Mauzoleum w Wałbrzychu (Schlesier Ehrenmal)

Mauzoleum w Wałbrzychu to okazja, żeby poruszyć pewien problem. Historia Polski jest skomplikowana i niełatwa. Podczas naszych podróży natrafiamy na różne zabytki. Nie boimy się trudnych tematów, dlatego postanowiliśmy pokazać chyba jedyny taki obiekt w Polsce, czyli nazistowskie mauzoleum w Wałbrzychu. Niemcy nazwali je Mauzoleum Dumy, Chwały i Siły. Pomnik powstał dla uczczenia ofiar Ślązaków poległych podczas I wojny światowej i górników, którzy zginęli w wypadkach w kopalniach. Propagandowo dodano też 25 lokalnych bojowników ruchu narodowo-nacjonalistycznego. W ten sposób powstał monument, który władze nazistowskie chętnie używały podczas imprez, apeli i wieców.

Jeśli mamy trzymać się faktów, to musimy wspomnieć, że mamy do czynienia z klasycznym cenotafem, czyli grobem symbolicznym. W wałbrzyskim obiekcie nigdy nie znajdowały się ludzkie szczątki. To kolejna nieprawdziwa informacja powielana w relacjach fanów urbexu. Popularne są również plotki o skarbach ukrytych w podziemiach. Efekt widzieliśmy podczas zwiedzania. Na terenie obiektu wykopano mnóstwo dziur, rozwalano posadzki w poszukiwaniu tajnych przejść.

Projekt wykonał Robert Tischler. Ten sam, który zaprojektował kilka innych monumentów, między innymi pomnik ofiar powstań śląskich na Górze św. Anny. W Wałbrzychu powstał kwadratowy fort o wymiarach 24 × 27 m i wysokości j 7,5 metra. Do środka można było wejść po czterech kamiennych schodkach przez wąską szczelinę w potężnym murze. To miały być drzwi do nowego świata. Mistycyzm i symbolika były obecne tu na każdym kroku. Nazistowskie symbole, olbrzymia głowa śpiącego mężczyzny, 6-metrowa kolumna, flagi  i niegasnący znicz na dziedzińcu. Specjalnie w tym celu doprowadzono tu gazociąg. W latach 40. XX wieku powstał projekt budowy głównego dworca kolejowego u stóp wzgórza. W ten sposób mauzoleum stałoby się centralną budowlą w Wałbrzychu.

Palmiarnia

Zwiedzając Zamek Książ, w pakiecie dostaliśmy bilet wstępu do palmiarni. Na dworze było zimno, więc postanowiliśmy się ogrzać i przy okazji obejrzeć kolekcję egzotycznych roślin. Jest też tutaj kilka zwierząt i akwaria z kolorowymi rybami.

Bilet Explore Wałbrzych – 1 bilet- 5 atrakcji

Dzięki biletowi „Explore Wałbrzych” możecie poznać największe atrakcje miasta – taniej! Odkryj jak niesamowitą historię i fenomenalne położenie ma Zamek Książ, poznaj skansen górnictwa i jeden z największych zabytków poprzemysłowych Starą Kopalnię, zakochaj się w egzotycznej Palmiarni, zachwyć bogatą kolekcją „białego złota” w Muzeum Porcelany i wejdź na wieżę widokową w Parku Sobieskiego. Bilet normalny kosztuje 107 zł, ulgowy – 87 zł.

Inne atrakcje w okolicy opisane przez nas

• Zamek Cisy i szlaki w Książańskim Parku Krajobrazowym
• Szpital w Mokrzeszowie – opuszczony budynek przyciąga turystów
• Upiór z Rybnicy Leśnej, czyli fascynująca podróż z dreszczykiem w Górach Kamiennych
• Muchołapka w Ludwikowicach Kłodzkich – zwiedzanie, historia, ceny biletów
• Wieża widokowa na Górze Świętej Anny (647 m n.p.m.) – piękny punkt widokowy na Wzgórzach Włodzickich
• Muzeum Inżynierii i Techniki Motoryzacji w Głuszycy – historia, opis, zwiedzanie, ceny biletów

Internetowy przewodnik po Polsce

Zapraszamy do naszego Interaktywnego przewodnika po Polsce. Mapa ułatwi nawigację po naszych artykułach. Każde zaznaczone na mapie miejsce posiada aktywny link, który przeniesie was do obszernego artykułu. Fotki, historia, zabytki, legendy, godziny otwarcia muzeów, ceny biletów i wiele przydatnych wskazówek. Z mapą planowanie podróży po Polsce staje się proste. To ponad 400 opisanych dokładnie miejsc. W przypadku niektórych miast znajdziecie obszerny przewodnik. I oczywiście mnóstwo fotek, które uwielbiamy robić. Zapraszamy do podróży z nami. Mapa pozostanie zawsze jako pierwsza publikacja na naszej stronie. Będzie zawsze pod ręką. Zaglądajcie tu, ponieważ będziemy cały czas nasz przewodnik rozwijać i uaktualniać.