Katedra w Kaliszu – zwiedzamy najstarszy kościół w Kaliszu

Katedra w Kaliszu, czyli kościół św. Mikołaja budowano w latach 1253-1257. Fundatorem świątyni był książę Bolesław Pobożny i jego żona Jolanta. Najstarszy murowany romański kościół w Kaliszu powstał na Zawodziu, ale został zniszczony przez Krzyżaków. Gotycki kościół był wielokrotnie przebudowywany, ale największą sławę kościół uzyskał dzięki obrazowi Rubensa „Zdjęcie Chrystusa z Krzyża”.

Spis treści

• Lokalizacja i zwiedzanie
• Katedra w Kaliszu – kilka informacji historycznych
• Obraz Rubensa na głównym ołtarzu – bezcenny zabytek
• Zabytkowe wyposażenie kościoła
• Inne ciekawe miejsca w okolicy opisane przez nas
• Internetowy przewodnik po Polsce

Lokalizacja i zwiedzanie

Kościół św. Mikołaja znajduje się blisko Głównego Rynku przy ulicy Kanonickiej 5. Od ratusza to tylko około 200 m, więc spacer zajmie dosłownie 3 minuty. Pamiętajcie, że w Kaliszu obowiązuje płatna strefa parkowania. Dla ułatwienia nawigacji publikujemy pinezkę z mapy Google z dokładną lokalizacją katedry. Kościół na ogół jest otwarty i można go zwiedzać

Katedra w Kaliszu – kilka informacji historycznych

Kościół św. Mikołaja w stylu gotyckim został ufundowany przez księcia Bolesława Pobożnego i jego małżonkę, błogosławioną Jolantę. Budowa trwała w latach 1253-1257. W roku 1358 przywilejem wydanym przez Kazimierza Wielkiego katedra trafiła pod opiekę kanoników laterańskich. W tym samym okresie zbudowano od zachodu gotycką wieżę, a po jej ukończeniu zbudowano trójnawowy korpus kościoła w postaci gotyckiej hali z czterema przęsłami.

W roku 1609  kościół się spalił, ale odbudowano go w latach 1612-1639 pod kierunkiem architekta Albina Fontany, który nadbudował mury i założył nowe sklepienia kolebkowe. Pożary niestety nękały katedrę wielokrotnie. Jednak zawsze kościół był odbudowywany. Z większych budowlanych projektów warto wspomnieć o renowacji kościoła w latach 1869–1876. Wtedy zbudowano nowe zwieńczenie wieży w stylu neogotyckim wg projektu Franciszka Tournella. Do wieży dostawiono także w tym okresie neogotycką kaplicę grobową. W roku 1992 kościół św. Mikołaja podniesiony został do rangi katedry.

Obraz Rubensa na głównym ołtarzu – bezcenny zabytek

W roku 1621 Piotr Żeromski, starosta bydgoski, poseł polski do Niderlandów, będąc w Antwerpii, kupił w pracowni PP. Rubensa obraz „Zdjęcie Chrystusa z Krzyża” i ofiarował go do głównego ołtarza w kościele św. Mikołaja. Niestety w nocy z 13 na 14 grudnia 1973 r. obraz Rubensa prawdopodobnie skradziono, a dla zatarcia śladów podpalono cały ołtarz.

Dzisiaj możemy podziwiać jedynie kopię tego obrazu. Jak cenny był to zabytek, niech poświadczy fakt, że w marcu 2022 roku inny obraz Rubensa na polskiej aukcji poszedł za rekordową sumę prawie 14 milionów złotych. Sprawę zniknięcia obrazu zamknięto. Miasto straciło atrakcję, która mogła przyciągać tysiące turystów. O innych kradzieżach dzieł sztuki w Polsce piszemy w artykule – Najsłynniejsze kradzieże dzieł sztuki w Polsce. Niestety z przykrością musimy stwierdzić, że wszystkie kradzieże dotyczą zabytków na terenie naszej Wielkopolski. Smutna to statystyka.

Zabytkowe wyposażenie kościoła

Kościół jest trójnawowy. Na sklepieniach znajduje się dekoracja stiukowa w typie tzw. lubelsko-kaliskim, o motywach rombów, owali, czteroliści i rozet bogato oprofilowanych. Dopiero poddaszu widoczne ślady pierwotnych gotyckich sklepień.  W prezbiterium wyróżnia się sklepienie gwiaździste, choć pierwotnie było krzyżowe. Ściany prezbiterium pokryte są polichromią z roku 1905 ze scenami z życia księcia Bolesława Pobożnego i jego błogosławionej żony Jolanty.

Kaplicę Matki Boskiej Pocieszenia zdobi polichromia i witraże Włodzimierza Tetmajera, brata słynnego poety.  Patriotyczne treści polichromii tuż przed I wojną światową zostały częściowo zamalowane, aby uchronić całe dzieło przed nakazem zniszczenia wydanym przez rosyjskiego zaborcę. Dopiero w 1932 r. udało się usunąć z polichromii całą naniesioną farbę. Tetmajer jest też autorem cennych witraży. Wśród cennego wyposażenia kościoła na uwagę zasługuje okazały, barokowy ołtarz główny z 1662 roku z rzeźbami świętych i Boga Ojca. Tu zobaczymy też kopię obrazu P. P. Rubensa z Antwerpii, jednego z najwybitniejszych malarzy epoki baroku.

Inne ciekawe miejsca w okolicy opisane przez nas

• Kamień św. Jadwigi w Gołuchowie – największy głaz narzutowy w Wielkopolsce
• Rezerwat Archeologiczny Zawodzie w Kaliszu – zwiedzanie, godziny otwarcia i ceny biletów
• Zamek w Gołuchowie
• Ruiny Pałacu w Radlinie – mieszkańcy twierdzą, że po zmroku tu straszy
• Drewniany Ratusz w Sulmierzycach – to jedyna taka budowla w Polsce
• Pałac w Mojej Woli
• Turek i dzieło Józefa Mehoffera

Internetowy przewodnik po Polsce

Zapraszamy do naszego Interaktywnego przewodnika po Polsce. Mapa ułatwi nawigację po naszych artykułach. Każde zaznaczone na mapie miejsce posiada aktywny link, który przeniesie was do obszernego artykułu. Fotki, historia, zabytki, legendy, godziny otwarcia muzeów, ceny biletów i wiele przydatnych wskazówek. Z mapą planowanie podróży po Polsce staje się proste. To ponad 400 opisanych dokładnie miejsc. W przypadku niektórych miast znajdziecie obszerny przewodnik. I oczywiście mnóstwo fotek, które uwielbiamy robić. Zapraszamy do podróży z nami. Mapa pozostanie zawsze jako pierwsza publikacja na naszej stronie. Będzie zawsze pod ręką. Zaglądajcie tu, ponieważ będziemy cały czas nasz przewodnik rozwijać i uaktualniać.