OpolskiePolska

Kościół w Małujowicach i największe gotyckie polichromie w Polsce

Niewielka wieś Małujowice w województwie opolskim skrywa zabytek wyjątkowy. To kościół z połowy XIII wieku. We wnętrzu znajdują się największe i najbogatsze polichromie gotyckie w Polsce. Zajmują one ponad 1000 m² i jest ich dokładnie 96. Bardzo często nazywane są Biblią Pauperum (biblią dla ubogich). Ten termin dotyczy głównie ksiąg średniowiecznych zawierających tylko rysunki, ale w czasach współczesnych zaczęto tak nazywać również polichromie ukazujące sceny z Nowego i Starego Testamentu. Biblia dla ubogich to nauka katechizmu dla osób nieumiejących czytać. I tu mała uwaga. To smutne, ale historia zatoczyła koło. Żyjemy w czasach, w których obraz całkowicie zdominował słowo.

Kościół w Małujowicach z zewnątrz wygląda dość skromnie

Historia

Początki murowanego kościoła w Małujowicach sięgają 1250 roku. Miejscowość wzmiankowana była dokumentach w roku 1288 jako Malewicz, co oznaczało po prostu małą osadę. Fundatorem kościoła był książę Henryk III. Plany budowy były imponujące. Trochę sprawę utrudniła rebelia możnych w roku 1266 oraz śmierć fundatora. Dzieło ojca kontynuował książę Henryk IV, choć w nieco skromniejszej wersji. W XIV wieku dobudowano wieżę i przedsionek.

Największy cykl malowideł ściennych

Wszystko zaczęło się w roku 1319, kiedy patronat nad kościołem w Małujowicach przejął klasztor dominikanek z Wrocławia. Wtedy powstał pierwszy fresk- wizerunek św. Tomasza Apostoła na południowej ścianie prezbiterium. W drugiej połowie XIV wieku powstała dekoracja figuralna w nawie. Malowidła powstały na zachodniej i wschodniej stronie korpusu, a także te znajdujące się dzisiaj ponad stropem, którym nie można oglądać. Autorem jest uczeń mistrza Teodoryka z Pragi. Około 1483 powstały malowidła w nawie ukazujące dzieje świata według nauki chrześcijańskiej. Jest stworzenie świata, czasy Mojżesza, nadanie Dziesięciu Przykazań i życie Chrystusa. Całość kończy rysunek przedstawiający Sąd Ostateczny.

Strop

Osobny temat to strop patronowy. Na około 640 deskach drewnianych o różnej długości i szerokości znajdują się malowidła. Całość zajmuje powierzchnię 258 m². To barwne ornamenty roślinne, zwierzęce i heraldyczne. Każda deska jest inna. Strop powstał XVI wieku i jest charakterystyczny dla kościołów we wszystkich okresach aż do XIX wieku. Taki strop stosowano głównie w drewnianych świątyniach.

Na uwagę zasługują malowidła na deskach na stropie

Cenne malowidła przykryto tynkiem

W roku 1562 kościół przejmują ewangelicy. Wszystkie malowidła zostały przykryte tynkiem. Powodem zapewne były rozbieżności w sposobie interpretowania Pisma Świętego. Tynki skuto dopiero w latach 60 XIX wieku. W latach 1865-1970 pierwszą konserwację przeprowadził berliński malarz Karl L’Oeillot de Mars. Prace zostały zlecone przez władze konserwatorskie Królestwa Prus. Kościół w roku 1945 odzyskali katolicy. W roku 1964 na strychu pod tynkiem odkryto najstarsze polichromie.

Zwiedzanie

Kościół poza godzinami, w których odbywają się nabożeństwa, jest zamykany. W dzień do środka można zajrzeć przez kratę w drzwiach, ale wtedy zobaczycie tylko mały fragment malowideł. Kościół znajduje się na szlaku pątniczym św. Jakuba. To sanktuarium z tego powodu jest otwierany dla pielgrzymów. Wystarczy wcześniej umówić się telefonicznie z osobą, która ma klucze. Podajemy numer telefonu – 663-606-908. Nie zapomnijcie o wrzuceniu drobnej opłaty do skarbonki na utrzymanie świątyni.

Zapraszamy do naszego Interaktywnego przewodnika po Polsce. Mapa ułatwi nawigację po naszych artykułach. Każde zaznaczone na mapie miejsce posiada aktywny link, który przeniesie was do obszernego artykułu. Fotki, historia, zabytki, legendy, godziny otwarcia muzeów, ceny biletów i wiele przydatnych wskazówek. Z mapą planowanie podróży po Polsce staje się proste. To prawie 200 opisanych dokładnie miejsc. W przypadku niektórych miast znajdziecie obszerny przewodnik. I oczywiście mnóstwo fotek, które uwielbiamy robić. Zapraszamy do podróży z nami. Mapa pozostanie zawsze jako pierwsza publikacja na naszej stronie. Będzie zawsze pod ręką. Zaglądajcie tu, ponieważ będziemy cały czas nasz przewodnik rozwijać i uaktualniać.