Jeden z najstarszych drewnianych kościołów w Polsce

Duma nas rozpiera. Dwa najstarsze w Polsce drewniane kościoły znajdują się naszej w Wielkopolsce. Pokazujemy kościół z XIV wieku pw. św. Mikołaja w Tarnowie Pałuckim w powiecie wągrowieckim. Przez lata uważany był za najstarszy. Jednak badania dendrochronologiczne  z roku 2019 na pierwsze miejsce wyniosły kościół w Domachowie, który wybudowano 5 lat wcześniej.

Mamy dobrą i złą wiadomość. Zapewne wolicie zacząć od tej złej, więc na początek trochę ponarzekamy. Choć to zabytek zacny, to podziwianie go nie zalicza się do łatwych rzeczy. Kościół podlega pod Muzeum Regionalne w Wągrowcu. Z informacji zamieszczonej na oficjalnej stronie wynika, że za 40 zł można umówić się na zwiedzanie. Jest tylko jeden problem. Nikt nie odpowiada na maile, nie odbiera telefonu i nie reaguje na wiadomości wysyłane ma Messengera. Próbowaliśmy kilka razy. Osobna sprawa to cena. 40 zł za wejście do kościoła to trochę dużo. Wystarczy zobaczyć, jak na Podlasiu poradzono sobie z tym problemem. Tam na tablicy na ogół znajduje się telefon do osoby, która posiadała klucze do świątyni i za przysłowiowe “co łaska” do skarbonki przychodzi i otwiera drzwi. To wielki wstyd dla Wągrowca, ale i całej Wielkopolski, że turyści mają utrudnione zwiedzanie. Znaleźliśmy w Internecie mnóstwo komentarzy rozczarowanych osób, którym nie udało się obejrzeć zabytku.

Teraz dobra wiadomość. Jest prosty sposób na zwiedzenie świątyni. Wystarczy zameldować się na miejscu w niedzielę tuż po mszy, która zaczyna się o godzinie 9.30. Jeśli dostaniecie się do środka, będziecie zachwyceni. Wszystkie ściany pokrywa niesamowita polichromia. Można podziwiać w nieskończoność. Pan kościelny jest strasznie miły. Nie pogania, pozwala nacieszyć się wspaniałymi widokami.

Kościół w prawie niezmienionej formie przetrwał do naszych czasów. Tarnowo Pałuckie przez wieki aż do kasacji zakonu w XIX wieku należało do zakonu cystersów. To oni zbudowali kościół. Prawdopodobnie  w połowie XVII wieku dobudowano wieżę. Pierwsze prace zabezpieczające zabytek wykonano w latach 1911-1915 oraz w roku 1922. W latach 50. XX wieku oczyszczono polichromię. Kościół św. Mikołaja jest świątynią jednonawową o konstrukcji zrębowo-wieńcowej. Nad wejściem z kruchty wieżowej do nawy znajduje się chór z prospektem organowym, wsparty na sześciu słupach. Ściany nawy i prezbiterium oraz stropy pokrywa późnorenesansowa polichromia z około 1639 r. sygnowana „JPW” – dzieło Walentego Podczosika z Kcyni. Polichromia w kościele św. Mikołaja nie jest jednorodna. Większość malowideł powstała prawdopodobnie przed 1639 rokiem, ale istnieją też późniejsze przemalowania. Widać je między innymi na balustradach chóru. Na malowidłach dominują sceny z życia św. Mikołaja i Małgorzaty. Na sklepieniu zobaczymy mnóstwo motywów roślinnych.

Jest kolorowo. Małe okna wpuszczają ostre promienie upalnego słońca. W środku chłodno i klimatycznie. Niestety ta podróż nie może trwać dłużej. Wychodzimy szczęśliwy, że w końcu udało się nam ten cudowny zabytek zobaczyć. Ktoś powinien pomyśleć, jak usprawnić turystom zwiedzanie.