Pałac w Objezierzu, czyli podróż śladami “Pana Tadeusza”

Pałac z XVIII wieku w niewielkim Objezierzu koło Obornik stoi opuszczony. Niewielu turystów tu zagląda. Aż trudno uwierzyć, że  pałac, w którym gościło tak wielu sławnych ludzi, jest tak zapomniany i pomijany na turystycznej mapie Wielkopolski, a przecież Objezierze pojawia się na stronach “Pana Tadeusza”. Objezierze skrywa jeszcze kilka ciekawych zabytków, dlatego dla pasjonatów historii to miejsce wyjątkowe.

Pałac w Objezierzu zbudowano w latach 1786-1788 według projektu królewskiego architekta Jana Chrystiana Kamsetzera. Budynek wzorowany jest na pałacu we wsi Sierniki koło Rogalina. Fundatorem była Aniela Węgorzewska z Kwileckich. Barokowy przepych przegrywa z klasycystycznym umiarem. Właścicielka dóbr marzyła o tym, żeby pałac był miejscem spotkań wielkich polskich osobistości. Cel osiągnęła. Lista sławnych osób przebywających w Objezierzu jest imponująca: Adam Mickiewicz, Julian Ursyn Niemcewicz, Józef Ignacy Kraszewski, Narcyza Żmichowska, Wincenty Pol, Bibianna Moraczewska, Marceli Motty. W Objezierzu znajdziemy tablice upamiętniające wizytę Mickiewicza i Kraszewskiego.

O Mickiewiczu musimy napisać trochę więcej. Mało osób wie, że słynny poeta nie był nigdy w Krakowie i Warszawie. Dlatego małe Objezierze może być dumne, że gościło słynnego poetę. Spór dzieci o majątek po śmierci Anieli Węgorzewskiej trwał przez kilka lat aż  do roku 1830. Ta historia zainspirowała Mickiewicza i pewnie wykorzystał ją w “Panu Tadeuszu” opisując spór Horeszków z Soplicami. Wspomniał też o kłótni rodziny Kwileckich z Turnami.

„Wszakże były przykłady; pamiętam procesy,

W których się działy gorsze niż u nas ekscesy,

A intercyza cały zakończyła kłopot:

Tak z Borzdobohatymi pogodził się Łopot,

Krepsztulowie z Kupściami, Putrament z Pikturną,

Z Odyńcami Mackiewicz, z Kwileckimi Turno”.

Mickiewicz w Objezierzu przebywał tylko kilka dni, ale wizyta musiała zrobić na nim duże wrażenie, ponieważ w VII księdze “Pana Tadeusza” wspomina o małej wielkopolskiej wiosce:

Po zmianie właściciela rodzina Turnów przebudowała pałac. Powstało drugie piętro. Wtedy powstał czterokolumnowy portyk z łacińskim cytatem z psalmu Dawida – NON NOBIS DOMINE NON NOBIS SED DOMINI TUO DA GLORIAM („Nie nam Panie, nie nam, ale imieniu Twojemu na chwałę).

W rejestrze zabytków znajduje się również oficyna pałacu, zbudowana w XIX wieku. Miejscowi nazywają ją domem ogrodnika. Od roku 1945 pałac i cały park należał do Ministerstwa Rolnictwa. W latach 1963-2011 funkcjonowała tu szkoła rolnicza i internat. O dewastacji i rozkradaniu zabytkowych elementów pałacu można dużo usłyszeć od mieszkańców. Obecnie pałac znajduje się w rękach spadkobierców ostatnich właścicieli.

Zwiedzanie pałacu w Objezierzu jest możliwe tylko z zewnątrz. Warto pospacerować po parku. Brama wejściowa jest otwarta. Warto zwrócić uwagę na rzeźby nad wejściem. W Objezierzu organizowany jest festiwal literacki. Wtedy możliwe jest zwiedzanie z przewodnikiem pałacu i miejsc, które na  co dzień są niedostępne.

Tuż za ogrodzeniem pałacu znajduje się kościół św. Bartłomieja i św. Klemensa. Z pierwotnej romańskiej budowli z XII wieku zachowały się jedynie fragmenty murów z kostki granitowej u podstawy wieży. Świątynię rozbudowano w roku 1550. W kolejnych wiekach przeprowadzono kolejne przebudowy. Warto wspomnieć o legendzie, która głosi, że właśnie w Objezierzu więziono słynną Halszkę z Ostroroga.

W Objezierzu zainteresowały nas także ruiny starego folwarku z przełomu XIX i XX wieku. Są również wpisane do rejestru zabytków, ale co z tego? Za kilka lat po unikalnej wieży ciśnień nie będzie już śladu.

Jeśli szukacie pomocy i inspiracji w podróży po Polsce, to zapraszamy do naszej Interaktywnej Mapy. Każde zaznaczone miejsce to link do obszernego tekstu na naszej stronie. Fotki, opis, historia i przydatne informacje.

Literatura i podróże to znakomite połączenie. Polecamy naszego audiobooka z powieścią dla dzieci “Wakacje poza siecią”. To znakomicie się słucha. Dzieci i rodzice będą się wspólnie dobrze bawić. Audiobooka kupicie w między innymi w Empiku, tu link do sklepu.