Zamek w Karpnikach – zwiedzamy wspaniały zabytek w samym sercu Rudaw Janowickich

Zamek w Karpnikach to oficjalna nazwa. Obiekt po kolejnych przebudowach raczej jest pałacem, ale nie zapominajmy, że powstał jako budowla obronna. Dzisiaj dominuje styl renesansowy, jednak zachowała się na przykład fosa. Odłóżmy te spory na bok – przed nami podziwianie wspaniałego zabytku w Rudawach Janowickich, który również wchodzi w skład zabytków na szlaku Doliny Pałaców i Ogrodów.

Spis treści

• Informacje praktyczne
• Gdzie znajdują się Karpniki (dojazd i parking)
• Dolina Pałaców i Ogrodów
• Pierwsza budowla miała cechy obronnego zamku
• Przebudowa w stylu renesansowymi częste zmiany właściciela
• Okres II wojny i czasy powojenne
• Zwiedzanie Zamku w Karpnikach
• Największe atrakcje w Rudawach Janowickich
• Noclegi w Rudawach Janowickich
• Nasz przewodnik po Polsce

Informacje praktyczne

• Zamek położony jest we wsi Karpniki w odległości 11 km od Jeleniej Góry,
• tuż przy zamku znajduje się duży bezpłatny parking,
• zamek można obejrzeć z zewnątrz,
• w zabytkowym obiekcie działa hotel i restauracja, dlatego jest szansa, żeby obejrzeć dziedziniec,
• noc spędzona w zamkowych pokojach to na pewno wielka atrakcja.

Gdzie znajdują się Karpniki (dojazd i parking)

Zamek w Karpnikach jest położony zaledwie 11 km od Jeleniej Góry we wsi Karpniki w województwie dolnośląskim. Nie ma problemu z zaparkowaniem auta tuż przy zamku, jest duży bezpłatny parking. Do wsi docierają również autobusy PKS oraz busy prywatnych przewoźników. Do najbliższej stacji kolejowej mamy 5 km w Trzcińsku. Jesteśmy w Rudawach Janowickich. Karpniki to doskonała baza wypadowa do wędrówek po górskich szlakach.

Dolina Pałaców i Ogrodów

To wyjątkowy obszar położony pomiędzy Rudawami Janowickimi, a Karkonoszami, na którym znajduje się prawie 30 zabytkowych pałaców i zamków. Mówimy o terenach Kotliny Jeleniogórskiej, ale omawiany Zamek w Karpnikach należy również do tej listy. Podobno jest to największe tego typu skupisko pałaców w Europie środkowo-wschodniej. Na małej powierzchni znajdziemy średniowieczne obiekty obronne, zamki, renesansowe i barokowe dwory oraz pałace. Do tego dokładamy jeszcze zabytkowe ogrody i parki. Swoje rezydencje miały tu znane rody polskie i europejskie:   Czartoryscy, Radziwiłłowie, Habsburgowie, Hohenzollernowie, Schaffgotschowie. Osobny temat to zachwyty i wizyty znanych artystów (Fryderyk Chopin, Johann Wolfgang Goethe, John Quincy Adams czy Alexander von Humboldt).

Pierwsza budowla miała cechy obronnego zamku

Karpniki były znane pod nazwą Fiszbach. Zamek o cechach obronnych zbudowano w XIV wieku z inicjatywy rycerza Czirna. Składał się z budynku mieszkalnego oraz wieży. W XV wieku dołożono warowną wieżę i mury otoczone fosą. W 1438 Hans Cunz von Predel sprzedał majątek rycerzowi Cuncze Bilerowi z Dzierżoniowa, a ten odsprzedał dobra Hansowi Schoffa-Gotscheg, kanclerzowi księstwa świdnicko-jaworskiego, Pana na Kamienicy i Chojniku. Pod koniec XV wieku niewielką budowlę powiększył Kacper Schaffgotsch. Nadal była wieża, dwa budynki, które zostały połączone murami i w ten sposób tworzyły dziedziniec. Cała budowla znajdowała się na sztucznej wyspie otoczonej fosą. Pod koniec XV wieku posiadłość znowu zmieniła właściciela.Został nim Melchior Friedrich baron von Kanitz und Talowitz, który zapisał go swej żonie, a ta przekazała go wujowi Reimarowi Friedrichowi von Winterfeld. Wdowa po nim oddała posiadłość swej córce Elżbiecie Krystynie, a po jej śmierci Karpniki otrzymała przyrodnia siostra Anna Elżbieta. Sprzedała dobra karpnickie Balthazarowi Leopoldowi von Hayn. 

Przebudowa w stylu renesansowymi częste zmiany właściciela

Nowy właściciel przeprowadził remont. Przebudował zamek w stylu renesansowym. Wtedy powstało nowe skrzydło, wniesiono główny budynek mieszkalny, zmodernizowano wnętrze. Fosa została otoczona murami. Na przestrzeni wieków zamek się zmieniał. Wieża dostała barokowy hełm, podwyższono zamek o jedną kondygnację.

Kolejny właściciel przekazał Karpniki Franzowi Wilhelmowi von Schaffgotsch. Ten nie zostawił po sobie potomka i majątek stał się własnością skarbu państwa. Po trzech latach dostał go krzeszowski klasztor cystersów. Od zakonu wykupił go baron i późniejszy hrabia Friedrich Wilhelm von Reden. Nie cieszył się długo rezydencją, bo odsprzedał go pruskiemu ministrowi do spraw Śląska, którym był wtedy Karol Georg Heinrich hrabia von Hoym. W roku 1789 nowym właścicielem wsi został Kaspar Konrad baron von Zedlitz. Od jego wuja kupił zamek książę Wilhelm von Hohenzollern, brat króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III i wkrótce zlecił jego przebudowę w stylu neogotyku angielskiego.  Za projekt odpowiadali niemiecki architekt Friedrich August Stuler. Na początku założono ogród angielski, w którym postawiono cieplarnie, domek w stylu szwajcarskim oraz chatę Marianny. Postawiono pomnik Archanioła oraz zbudowano domek myśliwski, na górskim szczycie (Krzyżna Góra) został ustawiony krzyż żeliwny, tak zwany Krzyż Marianny, dzieło rzeźbiarza Krystiana Daniela Raucha. W zamku zgromadzono liczne dzieła sztuki- organizując muzeum na piętrze, które udostępniono dla publiczności. Można było podziwiać liczne pamiątki rodzinne, obrazy, rzeźby, biżuterię, stare witraże i wiele innych zbiorów. Związek małżeński  książęcej pary Wilhelma i Marianny zawarty w 1803 roku był bardzo udany. Lubili przebywać ze sobą i sprawiać wzajemnie niespodzianki oraz dawać prezenty. Gośćmi książęcej pary byli między innymi niemiecka rodzina królewska, księżne rosyjskie, wielkiego księcia Mikołaja (późniejszego cara), rodziny arystokratyczne. Na ich cześć organizowano bale, koncerty muzyczne i przedstawienia teatralne.

Okres II wojny i czasy powojenne

W czasie II Wojny Światowej znajdowała się tutaj składnica muzealna Gunthera Grundmanna.  Tu gromadzono zrabowane przez hitlerowców dobra. Tu także przeniósł z Darmstadtu swoją kolekcję dzieł sztuki ostatni właściciel Karpnik, książę Ludwig von Hessen und bei Rhein. Niestety po wojnie splądrowało ją wojsko rosyjskie- to, co można było wywieść, zabrano, resztę spalono. Po wojnie siedzibę miała tutaj Wyższa Szkoła Ludowa, a później działał ośrodek dla dzieci niepełnosprawnych. W latach 70. XX wieku budynek był w opłakanym stanie. Wszyscy mieszkańcy zostali zmuszeni do wyprowadzki. Miasto Jelenia Góra sprzedało zamek firmie, która planowała urządzenie w tym miejscu Domu Wczasowego dla pracowników, oraz Domu Kultury. Pod koniec lat siedemdziesiątych rozpoczęto nawet prace remontowe, które z powodu trudności finansowych zastały przerwane w roku 1981.  Zamek stał pusty i ulegał dewastacji. W roku 1993 złodzieje odkuli renesansowy portal bramny i przygotowali go do wywiezienia. Na szczęście w porę udało się zauważyć szkodę i portal złożono w piwnicy/ Po konserwacji wrócił na swoje miejsce. Obecnie zamek ponownie jest własnością prywatną, a jego właściciele dołożyli wszelkich starań, by przywrócić mu świetność. W środku znajduje się luksusowy hotel ze strefą wellness&spa i restauracja.

Zwiedzanie Zamku w Karpnikach

Obecnie w zamku działa hotel i restauracja. Bez problemu można podziwiać zabytek z zewnątrz. Okrążyliśmy go, wędrując wzdłuż fosy. Zaintrygowani zaglądamy do środka. Okazuje się, że bez problemu dostajemy zgodę pani siedzącej w recepcji i możemy wejść na zamkowy dziedziniec. W sezonie letnim wystawione są tu stoliki obsługiwane przez kelnerów z hotelowej kawiarni. Naszą uwagę przykuwają drobne elementy architektoniczne (stylowa skrzynka pocztowa i płaskorzeźby z głowami fantastycznych stworów).

Największe atrakcje w Rudawach Janowickich

Te góry nas zachwyciły. Lubimy tu wracać. Na kilku szlakach byliśmy już kilka razy. Polecamy nasze artykuły. Przygotowaliśmy mapy szlaków, opis, historię, namiary na parkingi i ciekawostki.

• Starościńskie Skały w Rudawach Janowickich  
• Sokolik i Krzyżna Góra w Rudawach Janowickich – widowiskowy i nietrudny szlak
• Ruiny Zamku Bolczów w Rudawach Janowickich 
• Kolorowe Jeziorka i szlak na Wielką Kopę w Rudawach Janowickich

Noclegi w Rudawach Janowickich

Jeśli szukacie fajnego noclegu w Rudawach Janowickich, to polecamy Apartamenty Młyn Karpnicki. Tu cała nasza relacja – –Młyn Karpnicki – stylowe apartamenty w dawnym młynie w Rudawach Janowickich

Nasz przewodnik po Polsce

Zapraszamy do naszego Interaktywnego przewodnika po Polsce. Mapa ułatwi nawigację po naszych artykułach. Każde zaznaczone na mapie miejsce posiada aktywny link, który przeniesie was do obszernego artykułu. Fotki, historia, zabytki, legendy, godziny otwarcia muzeów, ceny biletów i wiele przydatnych wskazówek. Z mapą planowanie podróży po Polsce staje się proste. To prawie 200 opisanych dokładnie miejsc. W przypadku niektórych miast znajdziecie obszerny przewodnik. I oczywiście mnóstwo fotek, które uwielbiamy robić. Zapraszamy do podróży z nami. Mapa pozostanie zawsze jako pierwsza publikacja na naszej stronie. Będzie zawsze pod ręką. Zaglądajcie tu, ponieważ będziemy cały czas nasz przewodnik rozwijać i uaktualniać.